Charles Lindbergh als Time Person of the Year.

Geschiedenis van de ‘Time Man of the Year’ verkiezing

Het Amerikaanse weekblad Time verkiest ieder jaar een persoon tot "persoon van het jaar". Deze uitverkiezing is ieder jaar groot nieuws en wordt ieder jaar uitgereikt aan iemand die in positieve of negatieve zin de meeste invloed heeft gehad dat jaar. Time’s uitverkiezing heeft echter een opvallend lange en controversiële geschiedenis. Hoe ziet de geschiedenis van deze illustere titel eruit?

Time werd in 1923 opgericht als eerste nieuwsmagazine van de Verenigde Staten. Het blad begon daarop in 1927 met de verkiezing van de ‘Man van het Jaar’, nadat Time kritiek had gekregen dat het luchtvaartpionier Charles Lindbergh niet op de voorpagina had geplaatst. Het magazine besloot daarom aan het einde van het jaar een speciale uitgave te maken met Lindbergh als ‘Man of the Year’ op de cover. Dit werd zo’n succes dat de traditie daarna werd voortgezet.

‘For better or for worse’

Hoewel de titel ‘Person of the Year’ vaak wordt gezien als een beloning legt Time er de nadruk op dat er aan de benoeming geen waardeoordeel zit. Het officiële criterium om tot ‘persoon van het jaar’ te worden benoemd is dat die persoon “for better or for worse, has done the most to influence the events of the year”, dus dat diegene, goedschiks of kwaadschiks, de grootste invloed heeft uitgeoefend op de gebeurtenissen van het afgelopen jaar.

Hierdoor kon het gebeuren dat Adolf Hitler in 1938 werd verkozen tot ‘man van het Jaar’ en dat Jozef Stalin de titel in 1939 kreeg nadat hij zijn ‘Grote Zuiveringen’ van de jaren ’30 had uitgevoerd. Stalins tweede uitverkiezing in 1942 was in het licht van de Tweede Wereldoorlog, het bondgenootschap van de Sovjets met de Westerse geallieerden, en de enorme Russiche bijdrage aan de oorlogsinspanningen minder controversieel.

Andere jaren benoemde Time juist meer voor de hand liggende kandidaten tot ‘Man of the Year’. Zo werden alle Amerikaanse presidenten op Calvin Coolidge, Herbert Hoover en Gerald Ford na ‘Man of the Year’. De Amerikaanse president Dwight Eisenhower kreeg de titel al in 1944 toen hij opperbevelhebber was van de geallieerde troepen in Europa en president Franklin Delano Roosevelt werd het recordaantal van drie keer uitgeroepen tot ‘Man van het Jaar’.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Person of the Year

In 1999 werd de titel ‘Man of the Year’ veranderd in het meer genderneutrale ‘Person of the Year’. Toch had Time in de jaren daarvoor ook al enkele vrouwen uitgeroepen tot ‘Woman of the Year’. Wallis Simpson, de vrouw voor wie de Britse koning Edward VIII zijn troon opgaf, Soong May-ling, de vrouw van de Chinese generalissimo Chiang Kai-shek, en de Engelse koningin Elizabeth II kregen deze titel onder andere toebedeeld. Time koos er ook vaak voor om belangrijke jubilea te herdenken met een verkiezing. Winston Churchill kreeg in 1949 bijvoorbeeld de titel ‘Man of the Half-Century’ en Albert Einstein werd in 1999 uitgekozen tot ‘persoon van de eeuw’, met Roosevelt en Mahatma Gandhi op de tweede en derde plaats.

Naast personen kregen enkele groepen ook de titel ‘Person of the Year’. Zo verkoos Time in 1950 de ‘Amerikaanse soldaat in de Korea Oorlog’ tot ‘Man van het Jaar’. In 1956 werd de ‘Hongaarse vrijheidsstrijder’ uitgekozen tot ‘Man van het Jaar’ in het kader van de Hongaarse Opstand. Ook werden in 1993 Yasser Arafat, Frederik de Klerk, Nelson Mandela, Yitzhak Rabin gezamelijk onderscheiden als The Peacemakers - dat wil zeggen, belangrijke spelers in de twee belangrijke politieke ontwikkelingen die dat jaar hadden plaatsgevonden: de beëindiging van het Zuid-Afrikaanse Apartheidregime en de ondertekening van het Oslo-Akkoord. Adolf Hitler.

Bijzondere onderscheidingen

Hiernaast heeft de redactie van Time ook meerdere keren een levensloos object tot persoon van het jaar uitgeroepen. Zo koos het tijdschrift er in 1982 voor de computer tot “machine van het jaar” te verkiezen, en werd The Endangered Earth in 1988 naar voren geschoven.

Ook groepen kunen worden verkozen tot “persoon van het jaar”. In 2006 werd, bijvoorbeeld, “jij” (als gevolg van de opkomst van “democratische” onlineplatforms als YouTube en Wikipedia) gekozen als drager van de eretitel, werd de “demonstrant” in 2011 in het zonnetje gezet, en ging de onderscheiding in 2017 naar de Silence Breakers voor de heldhaftige inzet van vrouwen en mannen in de strijd tegen seksueel misbruik.

In 2019 koos Time Magazine de Zweedse klimaatactivist Greta Thunberg tot persoon van het jaar. In haar toelichting roemde de redactie haar vermogen om de abstracte werkelijkheid van klimaatverandering te “vertalen” in een concrete en urgente milieubeweging, die zich wereldwijd hard maakte voor maatregelen om de opwarming van de aarde terug te dringen. In 2020 volgden Joe Biden en Kamala Harris samen en in 2021 werd ondernemer Elon Musk verkozen tot Person of the Year. In 2022 viel de eer ten beurt aan de Oekraïense president Zelensky, voor zijn leiderschap na de Russische poging om zijn land te bezetten.