Julia Pastrana: de Mexicaanse aapvrouw

Julia Pastrana is thuisgekomen. Laten we hopen dat er nooit weer een vrouw op zo’n manier wordt gebruikt als commercieel object

Aldus Saul Rubio Ayala, burgemeester van het Mexicaanse stadje Sinaloa de Levya. Julia Pastrana, één van de meest verwonderlijke menselijke verschijningen uit de geschiedenis, werd 153 jaar na haar dood begraven in haar geboorteland.

Julia Pastrana kwam in 1834 ter wereld in Mexico Stad en groeide op in Sinaloa, in het noordwesten van Mexico. Ze werd geboren met twee zeldzame afwijkingen, die artsen destijds voor een raadsel stelden. Zo was haar hele lichaam bedekt met opmerkelijk veel haar en waren zowel haar tandvlees als lippen erg opgezwollen. Daar kwam nog bij dat haar oren en neus van buitenproportionele grootte waren.

'De Aapvrouw'

Haar uiterlijke verschijning baarde destijds veel opzien en al snel werd Julia Pastrana onderwerp van spot. Zo kreeg zij onder meer het etiket ‘lelijkste vrouw ter wereld’ opgeplakt. Haar andere bijnaam, ‘de aapvrouw’, had zij grotendeels te danken aan The New York Times, die Pastrana in 1854 omschreef als een kruising tussen een mens en een orang-oetang. In datzelfde jaar werd Pastrana ‘toegeëigend’ door de impresario Theodore Lent. Hij leerde haar dansen en muziek te maken. Vervolgens verdiende hij geld aan haar eigenaardige voorkomen door Pastrana als een circusartieste op te laten treden tijdens een wereldwijde tour genaamd ‘Bearded and Hairy Lady’. 

Huwelijk

Uiteindelijk trouwden Pastrana en Lent in New York, waarna Pastrana in 1860 in Moskou beviel van een zoon. Hij bleek haar behaardheid te hebben geërfd, en overleed kort na zijn geboorte. Pastrana zelf overleed een aantal dagen later als gevolg van complicaties die waren opgetreden tijdens de bevalling.

Pastrana na haar dood

Ook na haar dood werd Julia Pastrana behandeld als een curiositeit. Decennialang fungeerde haar gebalsemde lichaam, samen met dat van haar baby, als pronkstuk op verscheidene Europese ‘freak exhibitions’. Ze vormde bovendien de inspiratie voor verscheidene films, waaronder The Ape Woman uit 1964. Uiteindelijk werd haar lichaam ‘opgeslagen’ in een wetenschappelijk instituut in Oslo. Op dinsdag 12 februari 2013 kreeg Julia Pastrana, iets meer dan anderhalve eeuw na haar overlijden, eindelijk een waardige begrafenis vlakbij Sinaloa de Levya.