China's welvarende Ming-dynastie (1368-1644)

Op donderdag 14 februari 2013, de vijfde dag van het Chinese ‘Jaar van de Slang’, heeft de Nieuwe Kerk in Amsterdam bekend gemaakt dat het vanaf komend najaar een expositie over de Ming-dynastie (1368-1644) gaat verzorgen. De kerk krijgt hiervoor een bijzondere verzameling voorwerpen in bruikleen, waaronder schilderijen, porselein en meubilair, die inzicht bieden in deze indrukwekkende periode uit de Chinese geschiedenis.

De Ming-dynastie volgde op de Yuan-dynastie, het Mongoolse keizerlijke geslacht dat van 1279 tot 1368 over China had geregeerd. Halverwege de 14e eeuw rebelleerde de ‘Rode Tulband’, een geheim, mystiek genootschap, tegen de in hun ogen barbaarse Mongoolse overheersers. Onder leiding van Hongwu (1328-1398), spoorden zij de Chinese bevolking aan tot verzet, namen ze de Mongoolse hoofdstad Ta-Tu (niet veel later omgedoopt tot Beijing) in en verdreven zij de Yuans. In 1368 besteeg Hongwu de Chinese keizerlijke kroon namens de dynastie die zichzelf optimistisch Ming, ‘briljant licht’, ging noemen.

Handel

In tegenstelling tot de Yuan-dynastie werd de nieuwe monarchie gevormd door louter etnische Chinezen: de Han. Dit kwam enerzijds de stabiliteit in het grote koninkrijk ten goede, maar zorgde gedurende de 276-jarige heerschappij ook voor toenemende xenofobie. In de beginperiode werd het belang van internationale handel echter allesbehalve onderschat. Zowel met Europese landen, waaronder Nederland, als de Islamitische wereld deed het welvarende keizerrijk goede zaken. Grote hoeveelheden porselein en zijde werden geëxporteerd, terwijl zilver het belangrijkste importproduct was.

Culturele bloei

De regeerperiode van de Ming-dynastie was er één van culturele bloei. Het keizerlijk hof stimuleerde vooral de ontwikkeling van de kunstnijverheid door Chinese kunstenaars te overstelpen met opdrachten. Landschapsschilderingen, verhalende prenten, composities met veel bloemen, draken en feniksen, en vooral veel heldere kleuren, waren kenmerkend voor de beginperiode van de Ming-dynastie. Zij grepen hiermee terug op de kunststijl ten tijde van de Zuidelijke Song-dynastie (1127-1279). Pottenbakvaardigheden verbeterden en de cloisonné-techniek (het aanbrengen van een glazuurlaag, emaille, op aardewerk) werd verfijnd.

Ambitieuze projecten

Naast de belangrijke kunstzinnige ontwikkeling die het Chinese keizerrijk doormaakte, werden ook op bestuurlijk, militair en maritiem gebied hervormingen doorgevoerd. Bovendien voerde de Ming-dynastie een aantal grootschalige en ambitieuze projecten uit. Zo werd in 1422 Zǐjinchéng gebouwd, de ‘Verboden Stad’ in Beijing die tijdens de Ming- en Qing-dynastie als keizerlijke residentie diende. Het Grote Kanaal, dat was aangelegd ten tijde van de Sui-dynastie (581-618) werd gerestaureerd en dieper gemaakt. Bovendien voltooide de Ming-dynastie de Chinese Muur, waarvan de bouw al in de 3e eeuw na Christus was begonnen.

Einde van de Ming-dynastie

Al met al kan de Ming-dynastie worden gekarakteriseerd als een stabiele en vreedzame periode van indrukwekkende culturele ontwikkeling. Een toegenomen isolationisme verslechterde echter aan het begin van de 17e eeuw China’s handelspositie. Bovendien werd het rijk in diezelfde periode geteisterd door enkele natuurrampen en epidemieën. De Chinese staatskas slonk aanzienlijk. Toenemende binnenlandse onrust resulteerde in een aantal opstanden, en uiteindelijk zag de laatste Ming-keizer Yongli zich genoodzaakt zijn troon af te staan. Zo maakte de Ming-dynastie in 1644 plaats voor de Qing-dynastie, de ‘Mantsjoes’, die vervolgens tot 1912 de dienst uit zouden maken in China.

Tentoonstelling

De tentoonstelling over de Ming-dynastie is te bezichtigen van 5 oktober 2013 tot 2 februari 2014 in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Deze locatie, die op 30 april 2013 eerst nog het toneel zal vormen voor de inhuldiging van onze nieuwe koning, heeft deze mogelijkheid tot exposeren te danken aan het Nanjing Museum in China, waarvan het de zeldzame voorwerpen in bruikleen krijgt.