Oslo-akkoorden in 1993

Op 30 en 31 juli 2013 wordt gestart met hernieuwde onderhandelingen over vrede tussen Israël en Palestina. Het conflict tussen Israël en de Palestijnen houdt de buitenlandse betrekkingen al bezig vanaf de stichting van de staat Israël in 1948. De Oslo-akkoorden in 1993 waren de eerste aanzet tot een oplossing van het Palestijnse vraagstuk.

Hoewel het conflict tussen Israël en haar Arabische buurlanden al ruim 65 jaar voortduurt, begon het Israëlische-Palestijnse conflict feitelijk met de stichting van de Staat Palestina in 1988, waarbij zowel Gaza als de Westelijke Jordaanoever door de Palestijnse Bevrijdings Organisatie (PLO) werden teruggeëist als Palestijnse Gebieden. Deze gebieden waren namelijk in 1967 door Israël ingenomen na de Zesdaagse oorlog. De Palestijnen werden door de VN zowel als volk en natie erkend, maar een vrede met Israël is nog altijd niet bereikt. Met de Oslo-akkoorden werd een eerste aanzet gedaan tot toenadering.

Vredesbesprekingen in Oslo

Officieel werden de Oslo-akoorden de ‘Declaratie van Principes over de Reglementen van Interim Zelfbestuur’ genoemd. Aanwezig bij de eerste besprekingen waren drie Palestijnen, waaronder PLO-lid Abu Ala en twee Israëliërs. De besprekingen vonden plaats in het geheim, omdat men de pers niet op de hoogte wilde brengen van de onderhandelingen. Bovendien was het contact met PLO-leden voor Israëliërs op dat moment bij wet verboden. Zij kwamen tot een eerste versie van een principeakkoord. Daarop besloot ook de Israëlische regering, zoals de Palestijnen al deden met Abu Ala, een officiële afvaardiging te sturen. Israël stuurde de onderminister Shimon Peres en de advocaat Joel Singer voor een tweede serie besprekingen. Met veel moeite werd er op 20 augustus 1993 in Oslo een akkoord bereikt, dat ondertekend werd door PLO-lid Mahmoud Abbas en de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Shimon Peres.

Ondertekeningen van de Oslo-akkoorden

Het akkoord bepaalde onder andere de oprichting van de Palestijnse Autoriteit – met Yasser Arafat als president - en een bepaalde mate van autonomie over delen van de Palestijnse Gebieden. Israël zou zijn defensieleger uit de Palestijnse Gebieden terugtrekken en de PLO als vertegenwoordiger van het Palestijnse volk erkennen. Aan de andere kant diende ook de PLO het bestaansrecht van Israël te erkennen en verder geweld af te zweren. Het akkoord werd in Parijs afgerond en vervolgens officieel op 13 september 1993 ondertekend tijdens een ceremonie in Washington D.C. Op bovenstaande foto is te zien hoe de Israëlische premier Yitzhak Rabin en de Palestijnse president Yasser Arafat, aangemoedigd door de Amerikaanse president Bill Clinton, elkaar publiekelijk de hand schudden.

Mislukking van het vredesakkoord

Uiteindelijk kwam er van het historische vredesakkoord tussen de Israëliërs en de Palestijnen weinig terecht. Na verloop van tijd bleek dat de Palestijnse verwachtingen na het Oslo-proces niet werden waargemaakt. Israël had nog altijd het bestuur over de Palestijnse gebieden in handen en stichtte er Israëlische nederzettingen. Er zouden nog regelmatig geweldsuitbarstingen ontstaan. 

Ophoging Palestijnse status

In 2012 kregen de Palestijnse gebieden door de VN de status van waarnemend niet-lidstaat toegekend. Een volledig lidmaatschap werd niet bereikt, omdat dat verzoek door de Veiligheidsraad moest worden goedgekeurd en de Verenigde Staten een veto uitspraken. Nederland had zich als een van de weinige EU-staten overigens onthouden van stemming over de ophoging van de Palestijnse status omdat de stap naar een echte staat volgens de regering het resultaat moest zijn van onderhandelingen tussen de Israëliërs en de Palestijnen.

In de herfst van 2013 zullen opnieuw vredesonderhandelingen van start gaan. Het verloop van de nieuwe vredesbesprekingen blijft spannend. Het besluit van Netanyahu om 100 Palestijnse gevangenen op korte termijn vrij te laten heeft namelijk voor veel weerstand onder de Israeli’s gezorgd, die zich fel tegen de vrijlatingen keren. In ruil voor de vrijlatingen beloofde Netanyahu aan de Israëliërs dat zij in een referendum mogen stemmen over de uitkomst van de vredesonderhandelingen.