Magna Carta: het begin van de democratie

Het is meer dan 800 jaar geleden dat de koning van Engeland de bepalingen van de Magna Carta aanvaardde. In de British Library in Londen worden de vier overgebleven originele documenten van de Magna Carta tentoongesteld. De Magna Carta wordt beschouwd als begin van de parlementaire democratie.

Charter of Liberties

De ‘Charter of Liberties’ wordt gezien als voorloper van de Magna Carta. In dit document, opgesteld in het jaar 1000, kaartte de Engelse koning Hendrik I het misbruik van zijn voorganger Willem II aan. Hierin wordt onder andere al gesproken over torenhoge belastingen die opgelegd werden aan de Engelse adel. De aantijgingen van koning Hendrik I werden door latere koningen genegeerd.

Jan Zonder Land

De Magna Carta werd in 1215 ondertekend door de Engelse koning Jan zonder Land. Een groep Engelse baronnen was van mening dat Jan zijn macht misbruikte en zag in het opstellen van enkele nieuwe wetten een manier om de macht van de koning in te perken. De baronnen dwongen hun koning om het document te ondertekenen. Koning Jan ondertekende de verklaring in 1215 in Runnymede.

Inhoud van de Magna Carta

De Magna Carta beperkte de macht van de koning op verschillende manieren. Voor het eerst werd op papier vastgesteld dat voortaan iedereen, ook de koning, ondergeschikt zou zijn aan de wet. Het was de koning daarnaast niet meer toegestaan zelf kerkelijke vacatures in te vullen. De Magna Carta bepaalde eveneens dat de koning voortaan het opleggen van belastingen moest overleggen met de raad. Iedere provincie stuurde twee ridders om deel te nemen aan deze raad. Ten slotte werd het vastzetten van mensen zonder vorm van proces bij de wet verboden. De wetten richtten zich voornamelijk op de vrije burger en hadden weinig invloed op de levens van slaven en horigen.

Charter of the Forest

De leenmannen en de koning konden het in 1215 niet volledig eens worden over de inhoud van de Magna Carta. Deze onenigheden leidden tot de Eerste Baronnenoorlog (1215-1217). Na de oorlog accepteerden beide partijen de Magna Carta, maar de opstandige baronnen stelden uit ontevredenheid een nieuw document op, ‘The Charter of the Forest’, welke de Magna Carta verder aanvulde.

Invloed op Amerika

De invloed van de Magna Carta was groot. Het document werd de belangrijkste inspiratiebron van de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring van 1776. In het Amerikaanse vijfde amendement wordt de rechtsbepaling van de Magna Carta betreffende het straffen volgens de wet letterlijk overgenomen. Vanwege zijn grote invloed op de ontwikkeling van de democratie staat de Magna Carta sinds 2009 op de werelderfgoedlijst van Unesco.

Bezoek aan de British Library

De British Library is de eigenaar van twee van de vier originele documenten. De kathedraal van Lincoln en de kathedraal van Salisbury hebben beide een Magna Carta in hun bezit. De vier originele documenten van de Magna Carta worden slechts drie dagen tentoongesteld in de British Library. Van de 40.000 mensen die zich hebben aangemeld om de tentoonstelling te bekijken, zijn slechts 1215 gelukkigen via een loting uitgenodigd om de Library te bezoeken. Alvorens de documenten terugkeren naar hun thuisbasis, worden zij nog één dag tentoongesteld in het Hogerhuis in Londen.