Franco neemt Barcelona in tijdens de Spaanse Burgeroorlog
Barcelona 1939 – Catalonië vecht met man en macht tegen de nationalistische troepen van Generaal Franco. Maar in Barcelona hoort men geen geweerschoten meer, alleen nog de marcherende troepen. De soldaten zijn blij: ‘Catalonië is nu van ons’. Op 26 januari 1939 viel Barcelona aan de troepen van Franco. Het Republikeinse verzet lijkt in de kiem gesmoord en de Spaanse Burgeroorlog vrijwel ten einde.
Spaanse Burgeroorlog
In 1936 werd de Republikeinse regering verstootten door een militaire coup, gesteund door conservatieve krachten in het land. De coup slaagde er echter niet in om heel Spanje te onderwerpen. Het mondde uit in een grootschalige burgeroorlog: de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939). Twee partijen kwamen tegenover elkaar te staan: de nationalisten en de republikeinen.
Franco en Barcelona
De nationalisten hadden hun aanhang vooral onder rijke landeigenaren, het leger, zakenlieden en de katholieke kerk. Ze baseerden zich op een ideologie die sterk in opkomst was in Europa: het fascisme. Republikeinse verzetslieden bestonden voornamelijk uit fabriekswerkers, landarbeiders en hoogopgeleide segmenten van de middenklasse. Het verzet was veelzijdig, er waren liberalen, socialisten, anarchisten, communisten en andere politieke groepen aan verbonden. Beide zijden waren op militair vlak aan elkaar gewaagd en bezetten in de beginfase grofweg een even groot deel van Spanje. Hulp van buitenaf gaf de doorslag en de balans sloeg over in het voordeel van de nationalisten onder leiding van Generaal Franco.
Internationale impact
Het conflict kan in vele opzichten gezien worden als het eerste internationale conflict van de 20ste eeuw waarin ideologie een grote rol speelde, als een voorbode van de Tweede Wereldoorlog. In 1936 werd de Non-Interventie Overeenkomst opgetekend, waarin stond dat geen enkele mogendheid mocht ingrijpen in de Spaanse Burgeroorlog. Nazi-Duitsland en fascistisch Italië negeerden dit pact volkomen en stuurden grote hoeveelheden militair materiaal naar de nationalistische zones. Tegelijkertijd voerden de Duitsers hevige bombardementen uit boven Republikeinse verzetshaarden. De Sovjet-Unie was de enige aan de geallieerde zijde die het pact ook brak, en ze steunden de republikeinse troepen middels tanks, vliegtuigen en ander materiaal. Een ander land dat ook tot steun overging, was Mexico. Landen als Groot-Brittannië, Frankrijk en de Verenigde Staten bleven afzijdig, voornamelijk uit vrees voor een groter conflict met Duitsland en Italië.
Val van Barcelona
Wel werden er internationale brigades gevormd met vrijwilligers uit de hele wereld. Ze voelden zich geroepen om het fascisme te bestrijden aan de frontlinie. Bekende figuren die afreisden naar Spanje om zich in te zetten voor de Republikeinse zaak waren bijvoorbeeld Ernest Hemingway, George Orwell en Willy Brandt. Toch waren deze vormen van internationale steun niet voldoende om de nationalisten, met Nazi-Duitsland en Italië als patroon, te verslaan. De val van Barcelona in 1939 betekende dat Catalonië, één van de laatste bolwerken van Republikeins verzet, ten val kwam.
