Het ontstaan van downloadsites

Op woensdag 20 juli 2016 is het brein achter de website Kickass Torrents opgepakt. De 30-jarige Artem Vaulin is aangeklaagd wegens massale copyrightschending. De bijbehorende URL kat.cr is offline gehaald. Het internet bestaat nog helemaal niet zo lang, maar downloaden bestaat al vanaf het eerste uur.

De spoetnikcrisis en het ARPA

Een belangrijke aanleiding voor het ontstaan van het internet zoals we dat vandaag de dag kennen was een satelliet. Op 4 oktober  1957 lanceerde de Sovjet-Unie de Spoetnik 1 en bracht deze in een baan rond de aarde. Tot dit moment dachten de Verenigde Staten dat zij op het gebied van ruimtevaart en rakettechniek ver voorliepen op de rest van de wereld, maar dat idee bleek nu een illusie. Deze spoetnikcrisis schudde de Amerikaanse regering wakker. Binnen het ministerie van defensie werd in 1958 het Advanced Research Projects Agency opgezet (afgekort ARPA). Het ARPA had de taak om de Verenigde Staten op technologisch gebied verder te brengen: men mocht niet onderdoen voor de concurrentie.

ARPANET; communiceren tussen computers

ARPA werkte vanaf dat moment aan verschillende projecten en kwam in 1968 met een plan om meerdere computers via een netwerk aan elkaar te koppelen. Een jaar later werd dit plan goedgekeurd en op 29 oktober 1969 werd voor het eerst succesvol een bericht verzonden tussen twee apparaten. Het netwerk dat ontstond kreeg de naam ARPANET en aan het eind van het jaar waren hier 4 hostcomputers op aangesloten. Een jaar later, in december 1971, waren dit al 23 computers; het netwerk breidde zich in rap tempo uit. In 1983 stapte het ARPANET over op het TCP/IP protocol voor het transporteren van data. De wereld beschikte vanaf dat moment over een open netwerk waar in principe iedereen aan kon deelnemen: het internet. Wanneer men tegenwoordig praat over het “internet” praat men vaak over het World Wide Web, de omgeving waarop je webpagina’s bezoekt en waar de meeste informatie vrij toegankelijk is. De term “internet” refereert echter officieel aan het netwerk zelf, bestaande uit duizenden kleinere netwerkjes.

Het delen van muziek

Vanaf 1983 breidde het internet zich in rap tempo uit. Steeds meer computers sloten zich aan en het werd mogelijk om berichten naar elkaar te sturen over grote afstanden (e-mail) en ook om bestanden met elkaar te delen, waaronder muziek. Het eerste programma dat dit mogelijk maakte was Napster, uitgebracht in juni 1999. Napster had grote invloed op de populariteit van het World Wide Web. Muziekfanaten waren voor het eerst in staat om hun favoriete muziek met elkaar te delen via het zogeheten peer-to-peer systeem. Bovendien konden gebruikers met elkaar discussiëren in de chatbox. Via Napster was het mogelijk om je eigen muziek te uploaden en die van andere mensen te downloaden, zonder dat hiervoor de artiest of de platenmaatschappij moest worden betaald. Napster was in haar hoogtij dagen razend populair. In 2001 had het programma bijna 14 miljoen gebruikers. Na Napster volgden veel gelijksoortige diensten. Morpheus, Gnutella, LimeWire, BearShare, Soulseek, en KaZaA zijn slechts een aantal bekende voorbeelden.

Het ontstaan van Torrents

De volgende stap werd gezet in 2001, toen Bram Cohen het programma BitTorrent ontwikkelde en uitbracht voor het grote publiek. Met BitTorrent werd het mogelijk om bestanden te downloaden die niet in een totaalpakket aangeboden werden. Op het moment dat meerdere mensen een nummer op hun computer hadden staan, kon een gebruiker van het programma bij al deze mensen stukjes van het nummer weghalen. Wanneer iemand op een torrent-bestand klikte dan werd deze geopend in het programma en konden de gegevens worden gedownload bij iedereen die op het netwerk was aangesloten.

Wie is verantwoordelijk?

Er was alleen één klein probleem: je kon de torrents moeilijk vinden. In BitTorrent was geen zoekfunctionaliteit ingebouwd. Dit had alles te maken met de stroom aan rechtszaken die programma’s als BitTorrent en Napster voor de kiezen kregen. Voor artiesten en platenmaatschappijen waren zij de spil in het web van illegale downloads. De programma’s verdedigden zich door te stellen dat zij de bestanden niet beheerden, maar enkel zorgde dat deze beschikbaar waren. Door dit verweer was het lastig voor de autoriteiten om te bepalen wie verantwoordelijk was voor de bestanden.

Het verzamelen van torrents

Om het probleem van slechte vindbaarheid op te lossen ontstonden sites die de torrents verzamelden. De bekendste van deze verzamelsites is The Pirate Bay, opgericht in Zweden in 2003. Sinds haar ontstaan lag The Pirate Bay continue overhoop met de autoriteiten. In 2006 werd haar hoofdkantoor leeggeroofd tijdens een politie-inval en in 2009 werden de bedenkers van de site, Peter Sunde, Fredrik Neij, Gottfrid Svartholm and Carl Lundström veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf en een boete van 30 miljoen Zweedse Kronen. De site is langere tijd onbereikbaar geweest in Nederland, omdat verschillende internet providers wegens een rechterlijk bevel een blokkade moesten opleggen. De toekomst van dit soort verzamelsites is onzeker, zoals is gebleken bij de arrestatie van Artem Vaulin en de ontmanteling van Kickass Torrents.