Delfts Blauw verslaat het Chinese porselein

Iedereen kent wel de blauwwitte servies van aardewerk. Het Delfts Blauw, zoals het aardewerk heet, ontstond in de zestiende eeuw als alternatief voor het dure Chinese porselein. Er zijn ook tegels verschenen met daarop wijze spreuken als 'oost west thuis best' en 'ben jezelf, er zijn genoeg anderen'.

Delfts Blauw versus het Chinese porselein

Doordat Nederland in de tijd van de Vereenigde Oostindische Compagnie (1602 - 1799) het Chinese porselein ontdekte, kwamen Delftse plateelbakkers in de problemen. Het porselein uit China was namelijk razend populair in Nederland en de plateelbakkers uit de stad zagen hun inkomsten teruglopen. De bakkers maakten aardewerk en noemden het porselein om de concurrentie met China aan te gaan. En met succes: het Delfts Blauw is niet meer weg te denken uit de stad. Vooral de blauwwitte borden met spreuken zijn zeer bekend.

Delft was de aardewerkstad van Europa

In de zeventiende en achttiende eeuw was Delft dé aardewerkstad van Europa. Bij de rijken was het aardewerk zeer in trek en bovendien was een groot deel van de bevolking werkzaam in de aardewerkindustrie. In de hoogtijdagen telde Delft een honderdtal aardewerkfabrieken. De industrie produceerde steeds meer aardewerk en dat kwam de kwaliteit van het kleiproduct niet ten goede. Rond 1850 werden aardewerkproducten goedkoper geproduceerd dan Delfts Blauw, dat meer geld kostte. Grote concurrentie leidde er toe dat aardewerkproducten rond 1850 goedkoop gedrukt aardewerk gingen maken en geen Delfts Blauw dat meer geld kostte. Bij de aardewerkfabriek De Porceleyne Fles, die bestaat sinds 1653, werd onder leiding van ingenieur Joost Thooft vanaf 1876 weer Delfts Blauw geproduceerd. Ook werd bouwaardewerk geïntroduceerd. Tegels die dienden als wandversiering zijn hiervan een voorbeeld. Samen met zakenpartner Abel Labouchere maakte Thooft Delfts Blauw wereldwijd bekend. In 1919 kreeg De Porceleyne Fles de titel Koninklijk waardoor de naam veranderde naar De Koninklijke Porceleyne Fles. Het predicaat Koninklijk werd gegeven door Koningin Wilhelmina. Deze titel wordt toegekend aan verenigingen of bedrijven die een belangrijke plek innemen in hun vakgebied en minimaal honderd jaar bestaan.

Verschillende soorten Delfts Blauw

Er zijn verschillende soorten Delfts Blauw. Zo waren er bijvoorbeeld vazen, borden en potdeksels. Omdat het Chinese porselein werd nagebootst, waren er Oosterse indrukken te zien op het Delfts aardewerk. Ook was de Nederlandse schilderkunst zichtbaar op het Delfts Blauw. Hoewel de naam Delfts Blauw doet vermoeden dat alleen de kleur blauw van belang was, werden er zeer zeker ook andere kleuren gebruikt voor de aardewerkproducten. In de achttiende eeuw ontstond het polychroom aardewerk dat bestond uit vele kleuren, zoals rood, groen en geel. Naast Delfts Blauw bestond er ook het Delfts Zwart. Dit aardewerk had een zwarte achtergrond in plaats van een witte.

De Koninklijke Porceleyne Fles

Tegenwoordig wordt er in Delft nog steeds aardewerk geproduceerd in De Koninklijke Porceleyne Fles. Het is de enige aardewerkfabriek uit de stad die nog bestaat. Sinds enkele jaren is er zelfs een museum geopend genaamd de Royal Delft Experience. In dit museum is van alles te vinden over de geschiedenis van Delfts Blauw.