Het verdrag van Granada

Op 25 november 1491 sloot sultan Boabdil samen met de Spaanse koning Ferdinand en koningin Isabella een verdrag waarin de overgave van de stad Granada werd vastgelegd. Het verdrag leidde tot het einde van het islamitische rijk op het schiereiland. Ferdinand en Isabella voltooiden hiermee de Reconquista.

Isabella en Ferdinand

Isabella van Castilië en Ferdinand van Aragon trouwden op achttien oktober 1469. Door hun huwelijk kwamen de twee onafhankelijke koninkrijken Aragon en Castilië min of meer onder een bestuur terecht. Beiden waren streng katholiek en streefden een volledig katholiek Iberisch schiereiland na.

Het laatste islamitische rijk op het Iberisch Schiereiland

Het sultanaat Granada bestond sinds de 13e eeuw. Het was het restant van de grote islamitische rijken die eens in het Iberisch schiereiland lagen. Sinds de 13e eeuw kende Granada een relatieve vrede met de andere -christelijke- koninkrijken op het Iberisch schiereiland. Het sultanaat betekende voor de christelijke koninkrijken een vrije bron van inkomsten. Volgens een verdrag uit 1238 was Granada nog schatplichtig aan Castilië. Die plicht werd voldaan met goud dat werd doorgevoerd uit Noord-Afrika. Als de relaties tussen de christelijke koninkrijken en Granada te veel onder druk kwamen te staan, zou dat ook het einde betekenen van de toevoer van goud.

De oorlog begint in 1482

In de vijftiende eeuw begon de opinie te veranderen. De heerschappij van Isabella en Ferdinand was discutabel. Isabella was in Castilië aan de macht gekomen na twee burgeroorlogen met haar halfbroer. Zij en Ferdinand moesten op zoek naar een manier om eensgezindheid te creëren onder de oorlogszuchtige Spaanse adel. Het islamitische rijk bood uitkomst. Een aanval van het sultanaat  op een stadje aan de grens bood in 1482 een aanleiding voor een oorlog.

Burgeroorlog in Granada

Hoewel Granada het eerst had toegeslagen, nam het leger van Ferdinand en Isabella al snel het initiatief over. Ferdinand zelf voerde de troepen aan en gaf het veroverde gebied niet meer prijs. De islamitische legers konden nog wel voorkomen dat de Spaanse troepen de stad Loja innamen. Daarna ging het snel mis voor het sultanaat. Boabdil, de zoon van de heersende sultan, kwam tegen zijn vader in opstand en kroonde zichzelf tot koning van Granada. Naast de oorlog met Ferdinand en Aragon was het sultanaat nu ook in een burgeroorlog verwikkeld.

Spaanse overwinning

Boabdil werd echter al snel gevangen genomen door de legers van Ferdinand en Isabella. Ferdinand wilde de burgeroorlog in Granada in zijn voordeel gebruiken. Hij zorgde ervoor dat Boabdil min of meer een vazal van hem werd en liet Boabdil op die manier voor zich vechten. Daarmee was de oorlog eigenlijk beslist. In de jaren die volgden viel stad na stad in handen van Isabella en Ferdinand. Een gunstige bijkomstigheid voor Ferdinand en Isabella was dat de handel met Afrika weinig onder de oorlog leed. Voor het sultanaat was  de oorlog echter rampzalig. Door het verlies van grondgebied liepen grote handelsroutes niet meer door het sultanaat, wat een grote inkomstenderving betekende. In 1490 echter, keerde Boabdil zich tegen Ferdinand. Zijn positie was echter bij voorbaat al te zwak om het lang tegen de succesvolle koning en koningin uit te kunnen houden. Hij zocht hulp bij andere islamitische rijken, maar de hulp bleef uit. In 1491 begon het beleg van de stad Granada, dat acht maanden duurde. Op 25 november werd een verdrag overeengekomen dat de overgave van de stad regelde. Op 2 januari 1492 zou de stad definitief in handen van Ferdinand en Isabella vallen.

Nasleep

De val van het laatste islamitische rijk betekende een grote overwinning voor Isabella en Ferdinand. Door de voltooiing van de reconquista waren zij de voorgangers in de strijd tegen de islamitische rijken geworden. De overwinning leverde hen daarom ook de titel van Katholieke Koningen op. Het verdrag dat de overgave regelde, was mild voor de verliezers. Echter, nog in 1492 voerden de Katholieke Koningen het Decreto de la Alhambra uit, waarin iedereen gedwongen werd of katholiek te worden, of het rijk van Ferdinand en Isabella te verlaten.