De Navigation Act van 1651

In augustus van het jaar 1651 nam het Engelse parlement een nieuwe wet aan: de Navigation Act. Deze Navigation Act zou een van de belangrijkste oorzaken blijken te zijn voor het uitbreken van de eerste Engels-Nederlandse oorlog van 1652-1654.

De eerste Navigation Act

Het idee van een Navigation Act was ouder dan 1651. Al in 1381 werd de eerste Navigation Act ingevoerd. In deze wet werd vastgelegd dat Engelse kooplieden hun waren met Engelse schepen moesten vervoeren. Een van de redenen hiervoor was dat op die manier de Engelse scheepsbouw een impuls zou krijgen. In tijden van oorlog zouden er zo meer schepen beschikbaar zijn voor de Engelsen om te kunnen gebruiken voor hun vloot.

Tot aan de 17e eeuw toe werd de Navigation Act regelmatig uitgebreid. Vaak werden de uitbreidingen weer ingetrokken omdat de wetten leiden tot represailles van andere machten. Zo herriep koningin Elizabeth in 1558 de akte als concessie aan Spanje.

Competitie met de Republiek

Vanaf de 17e eeuw werd het menens met de Navigation Act. De competitie met de Republiek op het gebied van handel nam sterk toe nu de Republiek economisch opkrabbelde na de vrede van Munster van 1648. Vóór die vrede waren de Republiek en Engeland nog bondgenoten in hun strijd tegen Spanje. De Nederlanders werden nu echter ook actief op markten waar tot nu toe de Engelsen de dienst uitmaakten. De Engelsen voelden zich in het nauw gedrukt doordat de Republiek over meer schepen beschikte. Ook werden door de Republiek lagere tarieven gehanteerd. Diplomatie tussen de beide staten leverde niets op, waardoor conflict onvermijdelijk werd.

De Navigation Act van 1651

In 1651 werd de Navigation Act aangenomen. Uitsluitend Engelse schepen mochten voortaan goederen invoeren in Engeland en alle overzeese Engelse gebieden. Dit leidde tot economische schade voor de Republiek: de schepen van de Republiek vervoerden goederen uit de Oostzee, de Indië, de West en de Middellandse Zee naar allerlei gebieden, zo ook naar Engeland.

Spanningen tussen Engeland en de Republiek liepen hoog op. Zo had de Engelse marine nu een vrijbrief om Nederlandse schepen aan te houden en zelfs om hun lading in beslag te nemen. Dit deden zij dan ook met regelmaat. De Navigation Act was hierdoor een van de grootste redenen voor het uitbreken van de eerste Engels-Nederlandse oorlog. Nederlandse oorlogsschepen werden gereed gemaakt en met koopvaardijvloten meegestuurd om deze te begeleiden tijdens hun tocht over de Noordzee en door het Kanaal.

Eerste Engels-Nederlandse Oorlog

Het uiteindelijke startsein voor het uitbreken van de oorlog volgde in mei 1652. Admiraal Tromp weigerde de vlag van zijn schip te strijken als blijk van erkenning van de Engelse suprematie op de zeeën tussen Engeland en het continent. De Engelse admiraal Blake zag dit als een grove belediging en opende het vuur. Hoewel dit het eerste gewapende treffen was, verklaarde Engeland pas in juli 1652 de oorlog aan de Republiek: de eerste Engels-Nederlandse oorlog was begonnen. Nog drie oorlogen tussen Engeland en Nederland zouden hierop volgen.
Meer geschiedenis nieuws lezen? Geschiedenis Magazine is hét tijdschrift voor geschiedenisliefhebbers. Laat je inspireren en profiteer van de speciale aanbieding: 1 jaar slechts € 37,50 (i.p.v. € 59,95) én 5 welkomstcadeaus!