Ringtheaterbrand in Wenen

Op 8 december 1881 vindt een enorme ramp plaats in Oostenrijk-Hongarije. Op die dag ontstaat er een brand in het Ringtheater in de stad Wenen. Volgens de eerste cijfers vinden 384 mensen de dood. Latere schattingen wijzen zelfs op een aantal van minstens 600 doden.

De Ringtheaterbrand

In het Ringtheater vond op 8 december 1881 de tweede voorstelling van Jacques Offenbachs 'Hoffmans Erzählungen' plaats. Tegen zeven uur 's avonds ontstond achter het podium een brand door een lichtinstallatie die brandde op gas. Enorme paniek brak uit. Dankzij ooggetuigen weten we dat het veiligheidsgordijn dat in geval van brand naar beneden had moeten zakken, niet gebruikt werd. De hulpdiensten waren bovendien te laat aanwezig. Het gas dat gebruikt werd om het theater te verlichten werd na het uitbreken van de brand afgesloten, uit angst voor een explosie.

Aangezien het vervolgens donker was in het theater kon het publiek de nooduitgangen niet vinden. In het Ringtheater konden de deuren alleen naar binnen klappen, waardoor de vluchtende massa het gebouw moeilijk uit kon komen. Hierdoor raakten mensen verdrukt bij de ingang. Anderen sprongen in paniek van het balkon, waarbij niet alleen zijzelf om het leven kwamen, maar ook andere bezoekers die onder het balkon stonden. De brandweer trof een akelig tafereel aan. Eenmaal het theater binnen gedrongen troffen zij een massagraf van verbrande lichamen aan, waarvan een deel niet meer geïdentificeerd kon worden.

Verantwoordelijkheid en maatregelen brandveiligheid

Na een aantal dagen van nationale rouw, was de vraag wie verantwoordelijk was voor de ramp. De burgemeester van Wenen,  Newals, stapte 22 januari in 1882 op. De directeur van het Ringtheater, Franz Jauner, moest voor drie maanden de cel in. Een gevolg van de brand was dat maatregelen werden getroffen om de brandveiligheid in theaters te verbeteren. Voortaan moesten twee  politieagenten een uur voor aanvang van een voorstelling een theater inspecteren op brandveiligheid. De Oostenrijkse keizer Franz Jozef I zorgde ervoor dat in alle theaters in zijn land voortaan elektrische verlichting werd gebruikt. Een gevolg hiervan was dat het Engelse bedrijf Crompton enorm floreerde door de gestegen vraag naar elektrische verlichting. De deuren van theaterzalen moesten bovendien voortaan naar buiten kunnen openklappen. De nieuwe wetten die ontstaan waren als gevolg van de brand werden in andere Europese landen overgenomen.

Het gebouw na de brand

Na de brand liet de keizer op de plek waar het theater stond het Sühnhaus bouwen. Het Sühnhaus werd in delen verhuurd en de opbrengsten van de huur gingen naar liefdadigheidsinstellingen. In 1945 werd het Sühnhaus vernietigd door bombardementen. Tegenwoordig bevindt zich op de plaats van het theater een gebouw dat tot de Oostenrijkse politie gebruikt wordt.