Het middeleeuws klimaatoptimum: positieve opwarming van de aarde?
Met de inauguratie van Trump en de aanstelling van enkele van zijn naaste medewerkers is de discussie over de opwarming van de aarde weer in volle kracht losgebarsten. Ook in de middeleeuwen kampte men al met een veranderend klimaat: zo staat de periode tussen 950 en 1250 n.Chr. bekend als het middeleeuws klimaatoptimum. Direct na het middeleeuws klimaatoptimum begon de kleine ijstijd. Deze duurde van grofweg 1300 tot in de 19e eeuw. Wat betekende het middeleeuws klimaatoptimum voor het noordelijk halfrond?
Het middeleeuws klimaatoptimum
Het idee van een middeleeuws klimaatoptimum is niet oncontroversieel te noemen. Volgens sommige paleoklimatologen was er sprake van een warmere periode op het noordelijk halfrond. Volgens anderen was het wereldwijd zo. Het is om verschillende redenen moeilijk om hier een definitief antwoord op te geven: pas in de 19e eeuw begon men echt goed het weer en klimaat bij te houden en te registreren. Voor de periode daarvoor baseert men zich op historische documenten. Met behulp van deze documenten probeert men het klimaat te reconstrueren. Ook kan gekeken worden naar bijvoorbeeld de jaarringen in boomstammen: hieraan kunnen ook weersomstandigheden afgelezen worden.
Welvarend noordelijk halfrond
Het middeleeuws klimaatoptimum zorgde voor een relatief welvarende periode in Europa. In deze tijd breidden de Noormannen hun gebied uit. Zij richtten nederzettingen op in onder andere IJsland en Groenland. Door het relatief goede en warme weer konden ze daar komen. In andere delen van Noord-Europa steeg de agrarische productie en werden er meer verschillende soorten gewassen verbouwd. Er is bewijs voor grote en goede oogsten in Europa, wat wijst op milde winters en lange zomers. Heel interessant bewijs is misschien wel dat in deze periode de wijnproductie in Nederland redelijk succesvol was. Tegenwoordig is dat wel mogelijk, maar slechts op kleine schaal.
Het middeleeuws klimaatoptimum in hedendaags debat
In het hedendaagse debat over global warming wordt het middeleeuws klimaatoptimum regelmatig aangehaald. Volgens sceptici van global warming toont deze periode aan dat de gevolgen van de opwarming van de aarde lang niet enkel negatief zijn. Een warmere periode kan zelfs leiden, zoals destijds, tot een welvarender noordelijk halfrond. Aanhangers van de theorie van de opwarming van de aarde stellen dat de veranderingen destijds niet kwamen door menselijk handelen, zoals dat nu wel het geval is.
