Piraat Henry Morgan en de verovering van Panama-stad

In de morgen van 18 januari 1671 marcheren zo’n 3.500 Spaanse troepen Panama-stad uit om het op te nemen tegen een wel heel opmerkelijke vijand. Engelsen, Nederlanders, Fransen, Indianen en Afrikanen vormen een 1.200 koppen tellend ‘leger’ van criminelen. Aan het hoofd van dit bonte gezelschap staat geen koning, prins of generaal, maar een boerenzoon die al eerder faam had verworven met zijn natuurtalent voor piraterij. Henry Morgan weet wat hij doet wanneer hij Panama-stad aanvalt.

Henry Morgan

Henry Morgan werd geboren als boerenzoon in Wales rond 1635, maar had absoluut niet de intentie daar te blijven. Hij ging op reis maar werd al snel gevangen genomen en in het Caribisch gebied op Barbados verkocht als contractarbeider. Hier werd hij als slaaf behandeld en werd hij onder zeer slechte omstandigheden na een aantal jaar weer vrijgelaten. Morgan belandde op het criminele pad en verzamelde een groep lotgenoten waarmee hij vooral machthebbers en politici het leven zuur maakte. Vanwege politieke, religieuze en vooral economische redenen waren de slachtoffers vooral Spaans.

Admiraal en kaper

Nadat Morgan vrij was gekomen bouwde hij in de jaren zestig van de 17e eeuw razendsnel een enorme reputatie op. Al snel werd hij als kaper betaald door de Engelsen om de Spanjaarden te frustreren en kreeg hij leiding over een schip in de vloot van de Nederlander Edward Mansvelt. De Engels-Spaanse concurrentiestrijd in het Caribische gebied ging gepaard met veel geweld, iets wat perfect in het straatje van Morgan paste. Tijdens een expeditie in 1661, opgezet door de gouverneur van Jamaica, waarbij Spaanse steden geplunderd werden, kwam Mansvelt om het leven en werd Morgan gekozen als admiraal van het pirateneiland Tortuga.

Succesvolle aanvallen

In de jaren hierna was Morgan meerdere malen succesvol in dienst van de Engelsen. Geslaagde aanvallen op Port-au-Prince en de Spaanse vesting Portobello deden hem groeien in aanzien, maar maakten tevens duidelijk dat Morgan een meedogenloze piraat was. Toen hij in 1669 bij Maracaibo een Spaanse vloot vernietigde was zijn naam definitief gevestigd. Na 1669 hield Morgan zich een tijdje rustig vanwege een vredesverdrag tussen Engeland en Spanje. Hij verbleef op zijn land in Jamaica, maar pakte zijn oude gewoonte van piraterij weer op toen Spaanse kapers opnieuw de Engelse kust aanvielen.

Fort San Lorenzo

Henry Morgan was dit maal van plan om Panama-stad aan te vallen. Tekenend voor zijn succes was het aantal kapers dat gehoor gaf aan zijn oproep: niet minder dan 2000 mannen in 37 schepen kwamen opdagen. Om bij Panama-stad te komen moesten zij eerst over de Chagres rivier en het Spaanse fort San Lorenzo overmeesteren. Dit lukte op 6 januari 1671, toen de 300 man in het fort bijna allen gedood werden. De reis naar Panama-stad werd voortgezet door de dichtbegroeide jungle.

De aanval op Panama-stad

Toen de piraten eindelijk bij de poorten van Panama-stad waren aangekomen, had president Don Juan Pérez de Guzmán zijn verdediging al georganiseerd. De Spanjaarden hadden een meerderheid, maar Morgan had het voordeel van de jungle. De cavalerie van de Spanjaarden maakte door onervarenheid en de onbegaanbare grond geen kans. Nadat deze was afgeslagen behaalde Morgan een op het oog vrij simpele overwinning waarbij slechts 15 piraten en meer dan 500 Spanjaarden het leven lieten.

Tegenvallende buit

Morgan en zijn mannen hadden één van de grootste steden van de westelijke wereld veroverd. Desondanks viel de buit tegen. De Spanjaarden, op de hoogte van de komst van de piraten, hadden zo snel zij konden het grootste gedeelte van de rijkdommen weg gescheept. Toen duidelijk werd dat de piraten de slag zouden winnen staken de Spanjaarden ook nog eens hun eigen stad in brand, waardoor grote delen van de stad voor lange tijd brandde. Toen Morgan de stad betrad zag hij dan ook het treurige aangezicht van een brandende stad met in de verte de Spaanse schepen met rijkdommen buiten het bereik van de piraten.

Morgan met pensioen

Na de zware slag keerde Morgan terug naar Jamaica, waar de Engelsen de macht hadden. In 1672 werd Morgan naar Engeland gebracht om daar berecht te worden voor piraterij. Hier werd hij echter eerder als een nationale held ontvangen dan als een beruchte crimineel. Voor piraterij zou hij nooit bestraft worden, omdat er immers geen schatten waren veroverd. In 1674 kreeg Morgan zelfs de Britse eretitel ‘Baronet’, voor zijn bewezen diensten voor de Engelsen. Hij keerde terug naar Jamaica als Luitenant Gouverneur Sir Henry Morgan en voerde zijn taken als gouverneur tussen 1680 en 1682 grotendeels uit onder invloed van alcohol. Henry Morgan stierf in 1688.