Hoe de Eerste Wereldoorlog weersvoorspellingen beïnvloedde

Mei 2017 was een van warmste meimaanden ooit gemeten in Nederland. Op veel plekken werd het warmer dan 30 graden. Ook voor de onweersbuien die volgden werden we ver van tevoren gewaarschuwd door weermannen en vrouwen. Nu is het heel normaal dat we iedere dag worden geattendeerd op het weer, maar deze praktijk vond zijn oorsprong tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Nieuwe wapens nieuwe voorspellingen

Met de opkomst van nieuwe wapens als mosterdgas en vliegtuigen werd het van belang dat de legerleiding meer inzicht kreeg in de bewegingen van het weer. Daarom richtte de Britten in 1915 onder leiding van de meteoroloog Ernest Gold de ‘Meteorological Field Service’ op, een organisatie die bekend zou komen te staan als ‘Meteor R.E.’ Deze organisatie hield samen met het metrologisch instituut in Londen de weersvoorspellingen bij aan de hand van gebeurtenissen uit het verleden, om de geallieerde troepen vervolgens per telegram in te lichten. Het KNMI, dat in 1854 was opgericht om weerswaarschuwingen te geven, voorspelde ook op deze manier het weer.

Taken van de Meteor R.E.

Omdat er op de frontlinies rekening moest worden gehouden met het giftige gas dat werd afgevuurd, hield deze instantie de windrichtingen bij op het slagveld. Het woord front dat nu nog steeds wordt gebruikt bij weersvoorspellingen dankt zijn naam dan ook aan de frontlinies van de Eerste Wereldoorlog. Later kwam daar nog een belangrijke taak bij: de Meteor R.E. moest nu ook de hoge winden gaan voorspelen. Dit was van belang omdat bij goede weersomstandigheden luchtballonnen werden opgelaten waarmee vijandelijke artillerie kon worden gezien. De laatste taak die deze instantie had was het leveren van een dagelijkse weersvoorspelling voor de infanterie. Zo was het essentieel dat kans storm, mist en regen vroegtijdig bekend was in de loopgraven.

Wiskundige weersvoorspellingen

Voorheen werd het weer vooral voorspelt aan de hand van verwachtingen en weerssituaties uit het verleden. In 1922 kwam hier verandering in toen de Britse wetenschapper Lewis Fry Richardson zijn boek ‘Weather Prediction By Numeral Process’ waarin hij uitlegde dat door middel van een raster en het meten van de vochtmassa op een wetenschappelijke manier kon worden berekend hoe het weer zou gaan worden. Dit was de voorloper van onze huidige manier van voorspellen.