Musashi Miyamoto: legendarisch zwaardvechter

Samoerai, schrijver, kalligraaf en filosoof; de Japanse meesterzwaardvechter Musashi Miyamoto was het allemaal. Al deze kunsten hadden volgens hem dezelfde grondslag. 

Houten zwaard

Volgens een Japanse legende bewerkte Musashi een houten roeispaan tot zwaard op weg naar zijn duel met de grote krijger Sasaki Kojiro. Ondanks de woede van zijn tegenstander over deze breuk met de traditie - waarin het zwaard als de ziel van de samoerai werd beschouwd - wist Musashi dankzij dit langere wapen zijn tegenstander te verslaan. Vele verhalen doen de ronde over deze Japanse held, waarbij niet altijd duidelijk is welke werkelijk plaatsvonden en welke verzonnen of aangedikt zijn.

Historische achtergrond

Musashi, die leefde vanaf ongeveer 1584 tot 1645, was een ronin. Dit waren rondtrekkende krijgers zonder meester, bijvoorbeeld omdat deze gedood was of zijn eer had verloren. In deze periode van de Japanse geschiedenis woedden diverse oorlogen en vonden talloze opstanden, rooftochten en schermutselingen plaats. Musashi won maar liefst zestig tweegevechten en vocht aan de kant van verschillende krijgsheren mee. Gedurende Musashi’s leven vond in Japan een overgang plaats naar een ander soort samenleving. Het Tokugawa-Shogunaat (1603-1868) werd gevestigd en kreeg een steeds grotere greep op het land. Dat betekende minder oorlog, maar ook een sterker gesegregeerde klassenmaatschappij. Aan het einde van zijn leven schreef Musashi het boek ‘Go Rin No Sho’, waarin hij zijn visie op de krijgskunst kenjutsu geeft. De ware strateeg beheerst volgens hem meerdere kunstvormen, voor welke dezelfde basisprincipes gelden: zoals de metselaar een plan heeft voor zijn gebouw heeft de krijger die voor een campagne.

Musashi en zijn Japanse waarden

Als historisch persoon, schrijver en onderwerp van legendes neemt Musashi een belangrijke plaats in de Japanse cultuur in. Het beeld dat in Japan (en daarbuiten) van hem bestaat is heel sterk beïnvloed door de roman van Eiji Yoshikawa die verscheen in de jaren '30 van de vorige eeuw. Debatten over Musashi’s werk en karakter weerspiegelen hoe de Japanners zichzelf zien. De tijd van de samoerai is voor veel van hen niet slechts een ver verleden maar een periode die doorleeft door in hun zelfbeeld: individualistisch, principieel, gedisciplineerd en beheerst. Daarnaast wordt de zwaardvechtkunst door sommigen nog steeds volgens zijn leer beoefend.