Al eeuwenlang is er hommeles in Afghanistan. Veel Westerse landen sturen militairen op het land af.

Afghanistan: een land waarin tumult regeert

Trending – In augustus 2017 kwam de Amerikaanse president Donald Trump met een plan om meer militairen naar Afghanistan te sturen. Om hoeveel extra militairen het gaat, is niet bekend. De situatie in Afghanistan vormt al eeuwenlang een bedreiging voor de inheemse bevolking. Het land kent dan ook een lange turbulente geschiedenis.

Het grondgebied van het huidige Afghanistan wordt volgens historici al sinds 50.000 voor Christus bewoond. Maar de eerste stedelijke beschaving in het land ontstond pas ongeveer in 3.000 voor Christus. In Afghanistan wonen 55 verschillende volken. De Pashtun vormen met vijftig procent van de totale bevolking de grootste etnische groep. Dit zijn Soennitsche moslims. De Pashtun vonden hun oorsprong in het zuiden en het oosten van Afghanistan. Sinds de negentiende eeuw hebben de Pashtun zich steeds verder over het land verspreid. Hun grootste reden was dan ook macht. De Pashun vormen echter niet altijd een eenheid. Onderlinge stammen van de Pashtun raken vaak met elkaar slaags. De Tajiken vormen de tweede groep. Zij worden tot de elite van Afghanistan gerekend. Desondanks waren zij in de veertiende eeuw en rond 1929 echt aan de macht. Andere stammen, zoals de Hazara en de Uzbeken, vormen een duidelijke minderheid.

Afghanistan wordt bufferstaat

In 1836 riep Dost Mohammed Khan zich uit tot emir van Afghanistan. Zijn voornaamste doel was het heroveren van de stad Pesjawar op de Sikhs, bondgenoten van Brits-Indië. De inname van Pesjawar wilde Mohammed op een diplomatieke manier plaats laten vinden. Daarom startte Mohammed in 1837 onderhandelingen in Kabul met de Britse gezant Alexander Burnes. De onderhandelingen hadden weinig resultaat. In 1838 werd Afghanistan een bufferstaat tussen het Britse koloniale rijk en Rusland. Vanaf toen had het centrale gezag in Afghanistan al moeite om de orde te handhaven.

Eerste Anglo-Afghaanse oorlog en opstand in Kabul

De Britten besloten hiertoe een leger vanuit Brits-Indië op Dost Mohammed af te sturen, om hem vervolgens te vervangen door de Brits gezinde Sjah Shuja. Dit leidde in 1938 tot de Eerste Anglo-Afghaanse oorlog. Tussen 1839 en 1840 boekte het Britse leger verschillende overwinningen op de Afghanen, waarna Dost Mohammed genoodzaakt was zich over te geven. In mei 1839 verving Sjah Sjua hem als emir. Via Sjua konden de Britten meer invloed uitoefenen op Afghanistan. De Britten ondervonden veel moeite om de orde te handhaven, omdat lokale krijgsheren de nieuwe leider niet accepteerden. In Kabul brak in 1841 een opstand uit onder leiding van Muhammad Akbar Khan, de zoon van Dost Mohammed. Het Britse leger besloot zich terug te trekken uit Kaboel en werd op haar weg naar de stad Jalalabad alsnog aangevallen door de Afghanen. Het Brits-Indische leger leed een enorme nederlaag.

Terugkeer Dost Mohammed

In hetzelfde jaar sloegen de Britten hard terug met een strafexpeditie. Hierbij namen twee Brits-Indische legers opnieuw Kabul in. De krijgstocht mislukte, waardoor de Britten zich kort daarna definitief terugtrokken uit Kabul. De Britten lieten Dost Mohammed in december 1842 terugkeren naar Afghanistan, in de veronderstelling dat hij de enige was die het land kon beschermen tegen de Russische invloed. De daaropvolgende jaren hielden de Britten zich afzijdig en ze steunden Afghanistan met geld en wapens om zich te kunnen verdedigen tegen aanvallen van de Perzen, die gesteund werden door Rusland. Dost Mohammed slaagde er grotendeels in de eenheid in Afghanistan te herstellen. Ondanks deze eenheid bleef de positie van Afghanistan als bufferstaat onveranderd. Pas in 1919 werd Afghanistan officieel onafhankelijk.

Nieuwe wetgeving

Onder toeziend oog van Amanullah Shah kwam er in 1922 een nieuwe nationale regering. Een jaar later ging de nieuwe grondwet van start. Dit gaf een positieve wending aan de vrijheden van de Afghaanse bevolking. Het progressieve regime van Shah werd in 1929 doorbroken en Shah werd opgevolgd door de communistische Nader Shah.

Afghanistan sinds 2000

In 2001 vielen de Verenigde Staten Afghanistan binnen om het land te beschermen tegen de invloed van terreurbeweging de Taliban. Dit land was Afghanistan in 1994 binnengevallen om daar twee jaar later het land te veroveren. Sinds het begin van deze eeuw dragen Nederlandse militairen een steentje bij aan de bevordering van een stabiel en veilig Afghanistan: Tussen 2002 en 2013 liep er een Nederlandse missie in Kunduz en tussen 2006 en 2010 in Uruzgan. In 2015 werd een nieuwe missie in NAVO-verband opgezet om het Afghaanse leger verder op te bouwen. Een aantal Europese landen en de Verenigde Staten volgden.