Kunstgras, steeds vaker geaccepteerd in sport

Als eenvoudige sportclub is het lang niet altijd eenvoudig om je sportvelden goed te onderhouden. Als het lang droog blijft, wordt alles al snel een dorre boel, maar als het veel regent, verandert je grasveld al snel in een modderpoel. In de jaren 60 werd een oplossing ontwikkeld: kunstgras.

Een sportveld het hele jaar door in topconditie houden, werd in de loop van de twintigste eeuw voor veel sportclubs een steeds moeilijkere klus. Zeker toen stadions steeds groter werden, en de tribunes steeds hoger. Door de hoge tribunes hadden de elementen geen vrij spel meer in de stadions, waardoor delen van de grasmat verstoken bleven van het nodige licht en water. Maar waar de grasmatten nog wel bloot stonden aan de elementen was het onderhoud niet bepaald makkelijker. Ook daar veranderden sportvelden in droge, dorre vlaktes of juist in een modderpoel. Vandaar dat sportclubs op zoek gingen naar een oplossing.

De eerste kunstgrasvelden

Dat werd gevonden in het product Astroturf, waarmee het allereerste kunstgrasveld werd aangelegd. Astoturf was van nylon, waardoor het maken van slidings een pijnlijke bedoening werd, maar omdat het eerste veld gebruikt werd voor honkbal en American football, waarbij de spelers van top tot teen gekleed zijn, vormde dat geen onoverkomelijk probleem.

In de jaren 70 werd kunstgras ook in Europa geïntroduceerd. De Duitse fabrikant koos echter voor zachter materiaal dan nylon, waardoor het maken van een sliding met iets minder geweld gepaard ging. Daarmee begon de gestage opmars van kunstgras in de sport.

Kunstgras in hockey

In de jaren ’80 werden nieuwe kunstgrassoorten geïntroduceerd, die al snel bekend werd als de ‘tweede generatie’ kunstgras. De vezels van deze kunstgrassoorten stonden iets minder dicht op elkaar, de leegte ertussen werd met zand gevuld. Deze kunstgrassoorten werden al snel populair in hockey. De kleine, harde hockeyballen stuiterden minder op het tweede generatie kunstgras, waardoor de bal makkelijker te beheersen werd. Daardoor werd de sport veiliger, maar ook veel sneller. Doordat veel hockeyclubs goed in het geld zaten, was de overstap naar kunstgras snel gemaakt. Ook hand- en korfbal gingen over.

Geen kunstgras in voetbal

In het voetbal sloeg het kunstgras daarentegen helemaal niet aan. Nadat in 1981 het eerste kunstgrasveld in de Engelse competitie werd geïntroduceerd, barstte een storm van kritiek los. Slidings op deze velden waren pijnlijk en zorgden voor verwondingen, en in tegenstelling tot bij hockey, stuiterden de voetballen op deze velden juist alle kanten op. Maar ook uit traditioneel oogpunt waren veel Britten tegen het verdwijnen van hun natuurlijke grasmat. Voetbal hoorde op natuurlijk gras, was het idee.

Derde generatie kunstgras

Om deze kritiek het hoofd te bieden, werd in de jaren 90 de derde generatie kunstgras geïntroduceerd. Dit kunstgras lijkt al meer op natuurlijk gras, met langere vezels van zachter materiaal. De ruimte tussen de vezels wordt hierbij opgevuld met rubbergranulaat. Ook dat is zachter en schuurde minder. Slidings werden minder pijnlijk en het werd voor voetballers mogelijk om hun voet onder de bal te krijgen, net als op natuurlijk gras. Aan het begin van deze eeuw werden de eerste kunstgras voetbalvelden geïntroduceerd in Nederland, en niet veel later accepteerden ook de FIFA en de UEFA kunstgras als officiële wedstrijdvelden.

Rubbergranulaat

Wie dacht dat kunstgras daarmee algemeen geaccepteerd werd in de sport, heeft het mis. Het rubbergranulaat waarmee de velden worden ‘gevuld’, bleek vaak afkomstig te zijn van gemalen autobanden. Daarmee zou dat rubbergranulaat volgens sommigen slecht zijn voor de gezondheid en het milieu, omdat autobanden vaak zware metalen bevatten. Hoewel het Nederlandse RIVM geen bewijzen voor die stelling kon vinden, heeft het rubbergranulaat in de kunstgrasvelden daarmee een bijzonder slechte reputatie gekregen. Daarom gaan steeds meer kunstgrasfabrikanten op zoek naar alternatieven voor rubbergranulaat.

Een ander voordeel van de derde generatie kunstgras is dat het er erg realistisch uitziet. Daarmee is die derde generatie kunstgras niet alleen erg geschikt voor sportieve doeleinden, maar ook als siergras. Leveranciers zoals Topkunstgras leggen daardoor ook steeds vaker kunstgrasvelden in de tuin van particulieren aan.