Het ontstaan van de elektrische fiets

Vandaag de dag is de fiets niet meer weg te denken uit het Nederlandse straatbeeld. Of het nu gaat om het doen van boodschappen of het brengen van kinderen naar school: Nederlanders doen het op hun stalen ros. De afgelopen jaren is ook de elektrische fiets bezig aan een opmars. Dankzij deze door een elektrische motor aangedreven voertuigen kunnen zelfs de oudsten uit onze samenleving met hoge snelheid over de fietspaden racen. Maar waar komt de elektrische fiets eigenlijk vandaan?

Opkomst fiets

De eerste prototypes van de elektrische fiets dateren uit het einde van de negentiende eeuw. Al in 1817 was de loopfiets geïntroduceerd. De daaropvolgende jaren was deze uitvinding geleidelijk verbeterd, met name door het toevoegen van trappers en een ketting. Hierdoor werd de fiets een aantrekkelijk vervoersmiddel. Eind negentiende eeuw werd de fiets steeds populairder in de Westerse wereld, mede doordat bijna alle lagen uit de bevolking zich dit transportmiddel konden veroorloven. Nederlanders raakte al gauw verknocht aan de fiets. Maar ook in de Verenigde Staten was er sprake van een kortstondige boom. In 1899 werden daar 1.1 miljoen fietsen geproduceerd. Daarom is het niet zo verwonderlijk dat de eerste prototypes voor de elektrische fiets uit Amerika afkomstig waren.

Eerste modellen

Op 31 december 1895 kreeg de Amerikaanse Ogden Bolton Jr. patent op een met een batterij aangedreven fiets. De jaren daarop volgden er nog meer patenten voor soortgelijke modellen. Toch sloeg geen van deze uitvindingen aan. Ze hadden namelijk een groot nadeel: de accu. De accu’s op deze fietsen waren loodzwaar en liepen snel leeg. Daardoor vormden deze ontwerpen een weinig aantrekkelijk alternatief voor de reguliere fiets.

Problemen met accu

In de twintigste eeuw gingen de pogingen om een door elektriciteit aangedreven fiets te ontwikkelen onverminderd door. Zo ontwierp het Philips Natuurkundig Laboratorium in de jaren ’30 een elektrische fiets. Experts beschouwden dit prototype echter als een mislukking en het verdween daardoor geruisloos naar de achtergrond. Ook kreeg de Amerikaanse G.A. Wood Jr. in 1969 patent op een fiets met vier kleine motoren, verbonden door een serie tandwielen. Ook bij deze modellen werd het probleem van de accu echter niet opgelost. De elektrische fietsen waren dan ook ver in de minderheid ten opzichte van regulieren modellen.

Doorbraak in jaren ‘90

Pas in de jaren ’90 kwam hier verandering in. Door de technologische ontwikkelingen waren de accu’s aanzienlijk verbeterd. Ze waren een stuk lichter geworden, maar konden tegelijkertijd grotere afstanden afleggen. Overal ter wereld kwam de productie van elektrische fietsen in een lift. Nederland vormde hier geen uitzondering op. Grote fietsfabrikanten als Sparta, Gazelle en Mantel begonnen zich op de productie van elektrische fietsen toe te spitsen.

E-bike

Vanaf 2001 raakte de bijnaam ‘e-bike’ voor elektrisch aangedreven fietsen in de zwang, een samenstelling van de Engelse woorden ‘electrical’ en ‘bike’. Volgens schattingen maakten e-bikes in 2007 10 tot 20% van alle tweewielers in steden wereldwijd. Sindsdien is hun aandeel alleen maar gegroeid. Hoewel reguliere fietsen nog steeds in de meerderheid zijn, winnen elektrische fietsen nog steeds aan populariteit. Met name voor mensen die minder goed ter been zijn vormt de e-bike het ideale transportmiddel. Bijna een eeuw nadat het eerste model werd geïntroduceerd is de elektrische fiets eindelijk doorgebroken.