Home » Reportage
Geschiedenis online daten

Hoe zochten we vroeger naar onze partners?

Vrijgezelle mannen en vrouwen hopen meestal op een dag de ’ware’ te zullen vinden. Dit blijkt echter vaak een stuk makkelijker gezegd dan gedaan. Gelukkig beschikken we vandaag de dag over hulpmiddelen bij onze zoektocht naar de ideale partner. Naast kasten vol zelfhulpboeken met tips, bieden ook datingsites op dit gebied uitkomst. Via deze sites kom je, aan de hand van door jou zelf ingevoerde criteria, in contact met lotgenoten die het beste bij jou voorkeuren passen. Een handig medium voor het vinden van een levensgezel. Maar sinds wanneer gebruiken we eigenlijk het internet bij de zoektocht naar de liefde? En hoe deden ze dat eigenlijk voordat er internet was?

Huwelijk door familie geregeld

Het grootste deel van onze geschiedenis moest je met iemand in het huwelijk treden om openlijk een relatie aan te kunnen gaan. Hierbij was trouwen voornamelijk een familiezaak: beide families spraken onderling de verbintenis af, waarbij de familie van de vrouw de bruidsschat betaalde. Enkel op basis van liefde trouwen was meer de uitzondering dan de regel.

In gesticht voor plaatsen contactadvertentie

Vanaf de zeventiende eeuw raakten gedrukte media steeds meer in omloop in Europa. Kranten, illustraties en pamfletten circuleerden in steeds grotere oplages door alle grote steden. Begin achttiende eeuw kregen sommigen vrijgezellen daardoor het idee om te proberen via deze media een partner te zoeken. Een van de vroegste voorbeelden hiervan dateert uit 1727. De Engelse Helen Morrister plaatste toen in het Manchester Weekly Journal een advertentie, waarin ze aangaf op zoek te zijn naar een partner. Dit had echter niet het gewenste resultaat: de burgemeester van Manchester liet haar een maand in een krankzinnigengesticht opsluiten. Kennelijk was op deze manier de liefde najagen nog niet algemeen geaccepteerd.

Contactadvertentie als laatste redmiddel

Tijdens de achttiende en negentiende eeuw verschenen dergelijke advertenties steeds vaker in kranten en tijdschriften. Hoewel je er nu niet meer voor opgesloten werd, werd het wel als beschamend gezien om op deze manier aan je partner te komen. Advertenties waren een soort laatste noodoplossing, voor vrijgezellen die niet op de ‘normale’ manier aan een echtgenote konden komen. Koppels die elkaar op deze manier leerden kennen, hielden dit dan ook voor de buitenwereld verborgen.

Date duikt op

Eind negentiende eeuw werd de situatie iets flexibeler. Mensen zochten steeds vaker een partner zonder inmenging van hun familie. In 1896 dook het woord ‘date’ voor het eerst op, de term verwees naar ongetrouwde vrouwen, die er op uit waren een man aan de haak te slaan.

Meer vrijheid vanaf jaren ‘50

Deze ontwikkelingen raakten in een stroomversnelling vanaf de tweede helft van de twintigste eeuw. Door de toegenomen welvaart en het geleidelijk afbreken van de traditionele rolpatronen kregen jonge vrijgezellen steeds meer vrijheden. Door het openstellen van hogescholen en universiteiten voor vrouwen, ontstond er steeds meer direct contact tussen mannen en vrouwen. Deze veranderingen waren duidelijk zichtbaar in de maatschappij. Stelletjes maakten nu eerst samen uitstapjes (daten), om elkaar beter te leren kennen. Ze konden hierbij ook relaties aangaan zonder meteen in het huwelijk te treden. Niemand er tegenwoordig meer raar van op als een ongetrouwd koppel gaat samenwonen, terwijl dit een eeuw geleden nog onbespreekbaar was.

datingstites verleden beschamend

Advertenties verliezen stigma, weg vrij voor online daten

Door deze verschuiving veranderde ook onze opstelling tegenover het zoeken van partners via advertenties. Rond 1990 was deze vorm van contact zoeken min of meer algemeen geaccepteerd. Dit speelde een grote rol in de opkomst van online dating. Al in de jaren ’60 en ’70 waren er computerprogramma’s ontwikkeld om mannen en vrouwen te koppelen. Deze programma’s sloegen echter niet aan. Hier kwam in de jaren ’90 verandering in, met de groeiende aanwezigheid van het internet. In 1996 waren er al 16 datingsites geregistreerd op Yahoo!, dat voor de opkomst van Google de toonaangevende autoriteit over de inhoud van het internet was.

Explosieve groei online daten

De jaren daarop groeide het aantal dating sites explosief. Films als ‘You’ve Got Mail’, waarin online daten centraal staat, bevorderden de acceptatie van deze manier van contact nog verder. Ook de opkomst van sociale media speelden een rol. Media als Facebook, Twitter en Whatsapp maakten online contact zoeken tot een essentieel onderdeel van onze samenleving. Inmiddels kunnen vrijgezellen dan ook uit een breed scala aan websites kiezen voor hun zoektocht naar hun grote liefde. Om hen te helpen daar hun weg in te vinden, zijn er webpagina’s verschenen die online datingsites vergelijken. En nu hoeft ook niemand meer bang te zijn om voor het aanmaken van een account in een gesticht te worden weggestopt.

Bronnen:

Afbeeldingen:

Partners: 

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

nummer 1 van 2025

Het komende nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 23 januari. Neem vóór donderdag 9 januari een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen. 

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.

Nu in de winkel

Het nieuwe nummer is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt