De grootste pandemie van de 20ste eeuw
Boek: De grootste pandemie van de 20ste eeuw, Hoe de pandemie van 1918 de wereld veranderde
Geschreven door: Laura Spinney
Recencie door: Lars Brull
De Spaanse griep-pandemie kostte vanaf het einde van de Eerste Wereldoorlog tot 1920 bijna evenveel levens als de twee wereldoorlogen bij elkaar, toch komt deze pandemie nauwelijks aan bod in de meeste geschiedenisboeken. Het boek De Spaanse griep, Hoe de pandemie van 1918 de wereld veranderde is een bijzonder verslag dat juist nadruk legt op deze ziekte. Wetenschapsjournaliste en schrijfster, Laura Spinney, probeert in haar boek de Spaanse griep meer onder de aandacht te brengen.
Verschillende aspecten
Spinney vraagt zich af hoe deze ziekte de wereld heeft veranderd. Deze vraag probeert ze te beantwoorden door het proces rond de Spaanse griep helemaal uit te pluizen. Dit zorgt ervoor dat het boek verschillende aspecten krijgt, waardoor de volgende onderwerpen centraal staan: waar de pandemie is ontstaan; de gevolgen van Spaanse griep per land; de reacties van de bevolking en wetenschappers; hoe de Spaanse griep haar naam heeft gekregen, andere griepvirussen uit het verleden en ten slotte de biologische benaderingen van deze pandemie. De verschillende aspecten worden uitgebreid behandeld waardoor de lezer een beter beeld krijgt van de gevolgen van de pandemie.
Het historische feitenrelaas wordt afgewisseld met persoonlijke verhalen, waardoor de lezer meegenomen wordt in het verhaal van de Spaanse griep. Zo worden verschillende locaties beschreven zoals Alaska, China, India, Oost-Iran, Brazilië, Spanje en Zuid-Afrika. Bij elk van deze locaties wordt een verhaal verteld vanuit het perspectief van de lokale bevolking. Spinney behandelt deze verhalen waardoor de lezer een beter inzicht krijgt over de gevolgen van de Spaanse griep voor lokale bevolkingen. Ook bekende personen die last kregen van de Spaanse griep komen aan bod, zoals Franklin Delano Roosevelt, Mustafa Kemal Atatürk en Mahatma Gandhi.
Spaanse griep als geschreven thema
De Spaanse griep is lang een onderbelicht thema gebleven. Pak een willekeurig geschiedenisboek en de pandemie zal niet of nauwelijks aan bod komen. Dit boek is daarom best vernieuwend, aangezien het de ontwikkelingen van deze ziekte nauwkeurig omschrijft. Er worden zelfs gevolgen behandeld die nauwelijks zijn aangehaald in historische onderzoeken.
De manier waarop Spinney zowel het overkoepelende historische verhaal vertelt én persoonlijke verhalen aanhaalt vanuit het perspectief van verschillende bevolkingsgroepen over de hele wereld, maakt haar beschrijving van de pandemie uniek en toegankelijk. Daardoor is het boek ook voor mensen met minder achtergrondkennis over virussen of de geschiedenis goed te volgen. Je hoeft je niet diep in te lezen in de materie om het betoog van Spinney te kunnen volgen.
Tekortkomingen
Hoewel het boek een goed beeld geeft van de Spaanse griep en die goed in haar tijd plaatst, zijn er toch een aantal tekortkomingen. Een van die tekortkomingen heeft te maken met de Eerste Wereldoorlog in Europa. Spinney behandelt de Europese landen die hebben meegevochten tijdens deze oorlog, maar helaas komen neutrale landen nauwelijks aan bod. Het verschil tussen de vechtende landen en de neutrale landen zou een extra dimensie kunnen geven. Verder vertelt Spinney dat de Spaanse griep bij heeft gedragen aan het ontstaan van de Tweede Wereldoorlog. Echter gaat ze hier niet erg diep op in en dat is een gemiste kans.
Coronavirus?
Het boek van Spinney over de Spaanse griep is in 2018 uitgegeven, maar het heeft ook anno 2021 een nieuwe dimensie vanwege de huidige pandemie. De lezer zal een snel vergelijkingen zien tussen het heden en het verleden. Tijdens de coronacrisis is dit boek dus een echte aanrader voor iedereen die meer wilt weten over pandemieën of de Spaanse griep.
