De eerste voetbalwedstrijd op kunstgras

Kunstgras is vandaag de dag een vast onderdeel van de sportwereld geworden. In hockey zijn kunstgrasvelden inmiddels eerder de regel dan de uitzondering en ook in voetbal rukt dit type veld steeds verder op. Hierdoor neemt ook de acceptatie van kunstgras steeds verder toe. Nog maar enkele decennia geleden lag dat echter heel anders. Toen 40 jaar geleden de eerste voetbalwedstrijd op kunstgras werd gespeeld, gaf dit zelfs de aanleiding tot een jarenlange discussie in de voetbalwereld.

Het eerste kunstgras werd begin jaren ’60 ontwikkeld door onderzoekers Universiteit van North Carolina. Aanvankelijk plaatste men dit ‘synthetische gras’ alleen in recreatiegebieden, maar vanaf 1966 vond dit type grasmat ook zijn weg naar de sport. Dat jaar lieten honkballers van de Houston Astro’s namelijk een veld van kunstgras in hun nieuwe stadion de Astrodome plaatsen. Al gauw volgde meer Amerikaanse honkbalclubs hun voorbeeld, waarna het kunstgras zich ook naar diverse andere sporten verspreidde. Vanaf de jaren ’70 werd dit type gras ook steeds vaker op hockeyvelden toegepast, waardoor spelen op natuurgras grotendeels verdween uit deze sport. Bij voetbal leek het kunstgras echter vooralsnog niet aan te slaan.

Queens Park Rangers

Uiteindelijk zou de Engelse voetbalclub Queens Park Rangers hier verandering in brengen. Dit had vooral een praktische oorzaak. Hun stadion Loftus Road had in de tweede helft van de jaren ’70 namelijk te maken gekregen met een reeks harde winters en dorre zomers. Hierdoor was de grasmat meerdere jaren op rij volledig kaalgeslagen, waardoor hij steeds opnieuw moest worden vervangen. Dit bracht de nodige kosten met zich mee, dus Queens Park Rangers ging op zoek naar een alternatief. Uiteindelijk besloot de club om een kunstgrasveld te laten aanleggen. Simpelweg kunstgras van Kunstgras-online.nl bestellen ging toen nog niet, dus de club moest een delegatie naar de Verenigde Staten sturen. Na langdurige gesprekken kozen ze uiteindelijk voor de zogenaamde ‘omni-grasmat’, die werd uitgerold boven een laag beton. Aan het begin van het seizoen 1981/82 geïnstalleerd en klaar voor gebruik.

Eerste voetbalwedstrijd op kunstgras

De beslissing van Queens Park Rangers om naar kunstgras over te stappen leidde tot hevige ophef in Engeland. Veel beleidsbepalers, spelers en fans vonden dat deze velden afbreuk deden aan de Engelse traditie van spelen op natuurgras en spraken er schande van. Bovendien rees de vraag of het kunstgras de club geen oneerlijk voordeel zou geven. De belangstelling was dan ook groot toen Queens Park Rangers op 1 september 1981 de club Luton Town ontving. Dit zou de eerste professionele voetbalwedstrijd op kunstgras ter wereld worden. De wedstrijd liep echter uit op nogal een anticlimax. Luton Town wist de thuisploeg met 2-1 te verslaan, waardoor er van het vermeende oneerlijke voordeel nog weinig te merken was.

In de loop van het seizoen wisten de spelers van Queens Park Rangers echter steeds beter hun draai te vinden op hun nieuwe veld. In 1982 wisten ze de finale van de FA Cup te halen en het seizoen daarop werden ze kampioen van de Engelse Tweede Divisie. In de loop van de jaren ’80 zou de club zelfs Europees voetbal gaan spelen.

Kunstgrasvelden verboden

Volgens critici waren deze prestaties echter vooral aan hun kunstgrasmat de danken. Andere ploegen waren het immers niet gewend om op een dergelijke grasmat te spelen, waardoor de Queens Park Rangers elke thuiswedstrijd in het voordeel zouden zijn. In hoeverre deze beschuldigingen op waarheid berustten, is nu niet meer te achterhalen. Feit is wel dat de UEFA deze kritiek serieus nam. Ze bepaalde uiteindelijk zelfs in 1984/1985 dat de Queens Park Rangers hun Europese wedstrijden niet meer in eigen stadion mochten spelen. In plaats daarvan moet het team naar het nabijgelegen stadion van Arsenal uitwijken. Het succes van Queens Park Rangers inspireerde andere clubs bovendien om ook naar kunstgras over te stappen. Hierdoor nam de kritiek in de Engelse voetbalwereld uiteindelijk alleen maar verder toe.

Vanwege alle kritiek, besloot de Engelse voetbalbond in 1988 uiteindelijk om kunstgras volledig te verbieden in de Engelse voetbalcompetitie. Datzelfde jaar lieten de Queen Park Rangers dan ook weer een traditionele grasmat in hun stadion aanleggen.

Kunstgras maakt comeback

De negatieve opstelling van de voetbalwereld tegenover kunstgras zou nog tot ver in de jaren ‘90 duren. Pas met de introductie van de zogenaamde ‘derde generatie kunstgras’ kwam hier verandering in. Dit kunstgras leek meer op natuurlijk gras, met langere vezels van zachter materiaal. Hierdoor begon de voetbalwereld zich ook meer open te stellen voor dit type gras. In 2000 stapten clubs in Groningen en Utrecht als eerste Nederlandse voetbalverenigingen over op kunstgras. Ook de UEFA begon in deze jaren weer met kunstgras te experimenteren. Dit leidde er uiteindelijk toe dat in 2005 zowel de FIFA als de UEFA kunstgrasvelden voor de meeste competities accepteerden. Dit betekende dat elk veld dat aan de kwaliteitseisen voldeed gewoon gebruikt mocht worden. Sindsdien heeft het kunstgras zich steeds verder in de voetbalwereld verspreid.