De geschiedenis van de drones

Je ziet ze tegenwoordig steeds vaker: de drones. Deze onbemande, op afstand bestuurbare, vliegtoestellen worden voor steeds meer doeleinden ingezet. Zo bezorgen ze op sommige plaatsen al pakketten en sporen ze gewonden op bij vliegtuigongelukken. Daarnaast gebruiken steeds meer mensen drones ook om te filmen. Camera’s op deze toestellen leveren prachtige panorama-shots op van de meest uiteenlopende locaties. Hierbij lijkt het bijna alsof de drones in de eenentwintigste eeuw vanuit het niets zijn opgedoken. Dit is echter niet het geval: de geschiedenis van deze toestellen gaat decennia verder terug en volgens sommigen zelfs eeuwen.

Luchtballonnen met bommen

Onbemande vliegende toestellen werden oorspronkelijk voor militaire doeleinden in gebruik genomen. Het vroegste voorbeeld hiervan dateert uit 1849, toen het Oostenrijkse leger Italiaanse stad Venetië belegerde. Het beleg verliep de legerleiding echter niet snel genoeg, waardoor ze hun toevlucht namen tot een andere oplossing. Op 22 augustus zonden de Oostenrijkers 200 met explosieven gevulde luchtballonnen richting Venetië, in de hoop de stad via een luchtbombardement op de knieën te dwingen. Door de stevige wind misten de meeste ballonnen echter hun doel en vloog een aantal zelfs terug naar de Oostenrijkse linie. Vandaar dat het bij een eenmalig experiment bleef. Het zou bijna 70 jaar duren voordat men het gebruik van onbemande toestellen opnieuw zou overwegen.

Onbenut tijdens beide Wereldoorlogen

Pas in de Eerste Wereldoorlog stak het idee opnieuw de kop op. Amerikaanse en Britse geleerden experimenteerden met ‘vliegende bommen’, die voor bombardementen op de Duitse linies zouden worden gebruikt. In 1918 presenteerden de Amerikanen het prototype van de ‘Kettering Bug’, maar voordat deze onbemande vliegtuigen konden worden ingezet was de oorlog al afgelopen. Tijdens het Interbellum en de Tweede Wereldoorlog werd deze technologie verder doorontwikkeld. De Amerikaanse bevelhebbers zagen echter niets in deze dure en onbetrouwbare nieuwigheden, waardoor ze tijdens de gevechten niet zijn gebruikt.

UAV’s in stroomversnelling tijdens Koude Oorlog

Tijdens de Koude Oorlog raakten de ontwikkeling van de drones in een stroomversnelling. De Verenigde Staten en de Sovjet-Unie waren in een wapenwedloop verwikkeld en beide grepen elke mogelijkheid aan om de ander de loef af te steken. Hierdoor staken beide mogendheden veel geld en energie in de ontwikkeling van de drones, of de unmanned aerial vehicles (UAV’s) zoals ze toen werden genoemd. Amerikaanse en Russische drones werden op grote schaal ingezet voor spionage doeleinden. Ook tijdens de Vietnamoorlog vertrouwden de Amerikanen hun verkenning voor een belangrijk deel toe aan de drones.

Drone strikes in Afghanistan

Ook andere landen begonnen hierdoor drones in gebruik te nemen. In 1982 zette Israël met succes onbemande toestellen in om de Syrische luchtmacht met minimale verliezen uit te schakelen. Het militaire potentieel van UAV’s was hierna voor iedereen duidelijk. In de jaren daarop kregen de drones er nog extra functies bij. Naast verkenningen worden ze tegenwoordig ook gebruikt om communicatie te verstoren en raketaanvallen te lanceren. De Verenigde Staten maakten tijdens de oorlog in Afghanistan veelvuldig gebruik van drones om vijandelijke doelwitten te bombarderen. De verwachting is dat het belang van UAV’s in de toekomstige strijdmachten alleen maar toe zal nemen.

Toestellen ook voor civiele en commerciële taken ingezet

Drones worden daarnaast ook in toenemende mate voor civiele doeleinden gebruikt. Deze ontwikkeling begon in 2006. Het jaar daarvoor hadden de Amerikaanse hulpdiensten na de verwoestingen van orkaan Katrina de grootste moeite gehad om alle mensen in nood te lokaliseren. Vandaar dat ze besloten om drones in te zetten. Al gauw gebruikte de overheid drones om gewonden op te sporen, de grenzen te bewaken en branden te lokaliseren. Toen bedrijven eenmaal het potentieel van deze toestellen inzagen, begonnen ze de drones ook voor commerciële doeleinden in te zetten. Zo gebruiken oliemaatschappijen UAV’s om hun pijplijnen te inspecteren en zetten boeren ze in om bestrijdingsmiddelen te sproeien. Tegenwoordig wordt de drone voor steeds meer doeleinden ingezet.

Jeff Bezos ontketent drone-rage

Naast dit alles werden drones vanaf 2013 ook in privé gebruik genomen, voornamelijk ter vermaak en om te filmen. De CEO van Amazon Jeff Bezos droeg voor een belangrijk deel bij aan deze plotselinge interesse van het publiek. In dat jaar kondigde hij namelijk aan dat zijn bedrijf overwoog om drones voor pakketbezorging in te zetten. Hiermee kwamen drones in het middelpunt van de publieke belangstelling te staan. De verkoop van deze toestellen schoot in de jaren daarop omhoog. Inmiddels zijn drones een steeds vaker geziene gadget om extra mooie filmpjes mee te schieten. Ook is er een uitgebreide industrie rondom de UAV’s opgezet, bijvoorbeeld de drone reparatie service. Hoewel het privégebruik van de toestellen dus een vrij recent fenomeen is, zijn drones allerminst uit de lucht komen vallen.