De mooiste mummie

De 167 centimeter lange mummie van Anchhor is een van de mooiste in de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden. Het museum kocht hem samen met zijn mummiekisten in 1826. Anchhor was een hogepriester van de oorlogsgod Montoe in Thebe, nu Luxor, in zuidelijk Egypte. Hij leefde tussen 650 en 625 v.Chr., en is dus jong gestorven.

Tekst: Rijksmuseum van Oudheden

Priester uit een rijke familie

Anchhor was afkomstig uit een rijke, voorname familie van priesters. Als hogepriester was Anchhor verbonden aan de tempel van de Thebaanse god Montoe, waarvan de resten te vinden zijn in het enorme tempelcomplex bij Karnak langs de oostoever van de Nijl, noordelijk van Luxor. Op de drie mummiekisten van Anchhor – de buitenste een oeroud, rechthoekig type, de middelste en binnenste mummievormig – staan de namen van zijn voorgeslacht. De kisten komen waarschijnlijk uit de dodentempel van koningin Hatsjepsoet in het Thebaanse keteldal van Deir el-Bahari.

De mummie

De mummie van Anchhor is een kenmerkend Thebaans exemplaar uit de Late Periode (722-332 v.Chr.), onder andere vanwege het kralennet dat de mummie van hoofd tot voeten bedekt. Het net is opgebouwd uit ruitvormige mazen van duizenden blauwe cilinderkralen met ringvormige kralen op de verbindingspunten. Aan de bovenkant zit een verstevigde rand in mozaïekwerk van verschillende kleuren ringkralen; de onderzoom bestaat uit franje van gebundelde draden. Op het net zijn verschillende attributen bevestigd: hoog op de borst een scarabee van geglazuurd aardewerk (faience) met vleugels van vergulde cartonnage en lager twee stroken voor tekst en vier figuren van de zonen van de god Horus, eveneens verguld.

Digitaal ontleden met 3D-scan

Om het lichaam van de hogepriester zichtbaar te maken werd de mummie in 1999 door een CAT-scan gehaald. In 2015 volgde er een 3D-scan in het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. Dankzij deze scan kunnen museumbezoekers Anchhor met een touchscreen digitaal ontleden zonder dat de mummie beschadigd raakt. Daarbij kan hij als het ware tot op het bot worden bekeken.

Resultaten van de scans

Op basis van de röntgenscans kon worden vastgesteld dat Anchhor een gezonde dertiger moet zijn geweest toen hij stierf. Zijn gewrichten vertoonden weliswaar enkele slijtageplekken, maar zijn gebit was nog heel goed. Bij het röntgenonderzoek kwam een korrelige massa tussen zijn benen aan het licht, mogelijk de resten van een pakket met gebalsemde ingewanden. Op zijn lichaam, tussen de windsels, werden ook sieraden en amuletten gevonden. Op een insnede in de linkerzij, waar bij de balseming de ingewanden zijn weggehaald, lag een klein gouden plaatje waarin een oog was gegraveerd. In het oude Egypte was dit een middel om het kwaad te weren.

Bekijk de topstukken op de website van het RMO.