Is de braadpan een Nederlandse uitvinding?

Dat braadpannen wereldwijd onmisbaar zijn bij het maken van vleesgerechten en stoofschotels wist je waarschijnlijk al. Maar wist je ook dat er mogelijk een Nederlands tintje aan dit kookgerei zit? In Engelstalige landen staan braadpannen namelijk bekend als Dutch Ovens, oftewel Nederlandse ovens. Maar hoe zit dat precies? Waar komt deze naam eigenlijk vandaan?

Om deze vraag te beantwoorden, moeten we ongeveer driehonderd jaar terug in de tijd. Begin achttiende eeuw kookte men in Europa nog voornamelijk met ketels en potten. Deze werden gemaakt van gegoten ijzer of koper, waarbij men werkte met mallen van gebakken leem of klei. Deze mallen hadden echter een belangrijk nadeel. Ze hadden namelijk een ruw oppervlak, waardoor de ketels ook geen glad oppervlak kregen. Hierdoor waren deze pannen en ketels niet bepaald aangenaam om mee te werken.

Mallen van gedroogd zand

In 1704 besloot de Engelse Abraham Darby op zoek te gaan naar een efficiëntere productiemethode. Darby was op data moment namelijk mede-eigenaar van een gieterij in Bristol, waar hij kookwaar wilde gaan produceren. Om ideeën op te doen, reisde hij af naar Nederland. De Nederlanders hadden tijdens de Gouden Eeuw namelijk een nieuwe methode ontwikkeld voor het gieten van kerkklokken. Hierbij werkten ze met mallen van gedroogd zand, die een veel gladder oppervlak opleverden.

Op Nederlandse methode geïnspireerd

Darby raakte al snel onder de indruk van deze Nederlandse productiemethode en besloot ze over te nemen. Weer terug in Engeland liet hij daarvoor speciale apparatuur overkomen uit Nederland en begon hij daarop met verschillende technieken te experimenteren. Hierbij besloot Darby al snel om met ijzer te werken, wat een stuk goedkoper was dan andere metalen. In 1708 had hij zijn techniek voldoende geperfectioneerd om met de productie van gietijzeren kookpotten te kunnen beginnen, die met een deksel konden worden afgesloten. De uitvinding van de braadpan was hiermee een feit. Vanwege de Nederlandse productiemethode, kwam deze kookwaren al snel als Dutch Ovens bekend te staan. Vanwege hun hoge kwaliteit, werden deze goede braadpannen al snel in heel Europa gebruikt.

Nederlanders brengen braadpan naar Amerika

Het zou echter nog tot de negentiende eeuw duren voordat de braadpan de rest van de wereld veroverde. Hierbij speelden Nederlandse handelaren een belangrijke rol. Zij reisden namelijk door heel de Verenigde Staten, waarbij ze de pannen ook in de meest afgelegen streken aan de man brachten. Mogelijk heeft dit er ook aan bijgedragen dat de naam Dutch Ovens in Amerika in zwang raakte. In Nederland zelf stonden deze kookwaren vanaf de negentiende eeuw echter als braadpannen of sudderpannen bekend. En dat is tot op de dag vandaag zo gebleven.