Lev Jasjin: van fabrieksarbeider tot sportheld

In Rusland staat het WK voetbal 2018 voor de deur. Als icoon voor het voetbaltoernooi in eigen land kozen de Russen voor de beeltenis van, volgens velen, de beste goalkeeper aller tijden: Lev Jasjin. Wat maakte hem zo goed?

Enige keeper met de Gouden Bal

De Russische krachtpatser verdedigde het doel van de Sovjet-Unie in de jaren vijftig en zestig. Hij speelde vier WK’s voor zijn land en stond meer driehonderd keer in het doel van Dinamo Moskou. De doelverdediger oogstte wereldwijd lof en bewondering met zijn imposante voorkomen, snelle reflexen en vooral zijn ongeëvenaarde positiespel. Jasjin ontving in 1963 de Gouden Bal, als enige keeper in de geschiedenis.

Moskou ontvlucht

Jasjin kwam op 22 oktober 1929 ter wereld in een groot Moskous arbeidersgezin. Hij leerde voetballen op straat. Zomerse hitte noch ijzige sneeuw konden de jonge Jasjin weerhouden van spelen met de bal. Zijn kinderjaren werden echter ruw verstoord door de invasie van de nazi’s. In augustus 1941 moesten de Jasjins Moskou ontvluchten en een veilig onderkomen zoeken in Oeljanovsk, honderden kilometers verderop. Jasjins vader, metaalbewerker van beroep, werkte in deze stad verder in de munitiefabriek. De jonge Jasjin, destijds dertien jaar oud, stond zijn vader terzijde aan de lopende band.

Gescout door Dinamo Moskou

Na de oorlog keerde Jasjin terug naar zijn geboortestad. Hij was veranderd. Jasjin leed aan depressies en zenuwinzinkingen, de lust tot voetballen was hij verloren. Een jeugdvriend adviseerde hem in dienst te gaan. Het bleek een gouden tip. Jasjin sterkte zijn lichaam en wisselde militaire trainingen af met het spelen voor het voetbalteam van de metaalfabriek. Zijn keeperskwaliteiten vielen op, niet in het minst bij de scouts van topclub Dinamo Moskou die Jasjin in 1949 verwelkomden in hun team. Een ster was rijzende.

Jasjin in actie 2

Jasjin als de zwarte spin

Binnen de Sovjet-Unie maakte de doelman al gauw furore. Met zijn atletische figuur verrichtte hij spectaculaire reddingen. Hij viel op door zijn onverschrokken uitkomen en legendarische zweefduiken. Ook maakt Jasjin naam als penaltykiller. Hij stopte in zijn carrière het recordaantal van meer dan 150 strafschoppen. Als eerste keeper in de Sovjet-Unie hield hij meer dan honderd wedstrijden zijn doel schoon. Zijn optreden in het nationale team van Sovjet-Unie deed de internationale pers smullen. Journalisten op de tribune roemden zijn revolutionaire manier van keepen. In een tijd dat doelmannen vooral op de lijn stonden, stormde Jasjin de tegenstander tegemoet. Dankzij zijn positiespel stond hij regelmatig aan de basis van tegenaanvallen. Hij zag waar de bal zou belanden en dook, dikwijls met gevaar voor eigen leven, tussen een mêlee van spelers om de bal te onderscheppen. Jasjin kreeg in de internationale pers de bijnaam ‘de zwarte spin’, vanwege zijn donkere outfit en bijbehorende pet. Bovendien leek het volgens de journalisten alsof hij ‘acht benen en armen had waarmee hij de ballen uit zijn doel ranselde.’

Een tragisch einde

De doelman stopte op zijn 41ste met voetballen. Jasjin was getrouwd en ging in zijn vrije tijd vooral vissen met vrienden uit de fabriek. Dit gelukkige pensioen duurde echter niet lang. Jasjin leed aan de gevolgen van diverse hersenschuddingen die hij tijdens wedstrijden had opgelopen. Ook het roken speelde hem parten. In 1984 moest zijn linkerbeen worden geamputeerd, nadat er gangreen was geconstateerd. Op 20 maart 1990 overleed Jasjin aan de gevolgen van maagkanker.