Van amfora’s tot krediet: de Feniciërs waren erg modern
De Feniciërs staan nog altijd bekend om hun ongekend ingewikkelde economische systeem. Het waren kundige scheepsbouwers en met hun schepen handelden ze met alles en iedereen in het Middellandse Zeegebied. Daarbij legden ze de basis voor een aantal economische systemen en structuren die we vandaag de dag nog steeds kennen.
Internationale handel was een belangrijk deel van de Fenicische economie, maar met de techniek uit de bronstijd duurde een reis over de Middellandse Zee soms erg lang. Het was belangrijk dat de handelswaar tijdens zulke lange reizen goed en veilig bewaard bleef. De Feniciërs ontwikkelden daarvoor de amfora; grote aardewerken kruiken waar goederen in vervoerd konden worden. Vaak waren dat vloeistoffen, zoals wijn en olijfolie, maar uit archeologische vondsten blijkt ook dat er ook regelmatig droge stoffen, zoals graan, in een amfora werden gestopt. De amfora waren zo vormgegeven dat ze aan bood van een schip stevig geplaatst konden worden en dat ze aan land rechtop in losse aarde of zand konden staan. Op zeker moment werden de amfora ook een standaardmaat voor goederen die per schip werden vervoerd. Daarmee werd de amfora min of meer de zeecontainer van de oudheid. De uitvinding van die amfora wordt aan de Feniciërs toegeschreven.
Leningen en kredieten
Om al die handel mogelijk te maken, ontwikkelden de Feniciërs veel geavanceerde financiele constructies die de handel mogelijk maakten. Ze werkten met kredieten en leningen het mogelijk maakten om makkelijk in te kopen en weer te verkopen. De winst die dat opleverde maakte het mogelijk om binnen het bestaande netwerk steeds goedkoper te handelen en het netwerk zelfs uit te breiden. Ook bestonden er een soort leasecontracten voor de schepen waarmee gehandeld werd. Handelaren huurden een schip met bemanning, maar waren geen eigenaar van het schip.
Scheepsbouwers
Die enorme handel van de Feniciërs was alleen mogelijk door goede schepen die de Feniciërs bouwden. De bakermat van de Feniciërs ligt in het huidige Libanon, een gebied waar veel cederhout groeit. Dat met dat hout bouwden de Feniciërs schepen van uitstekende kwaliteit. Daarnaast waren de Feniciërs ook kundige zeelui. De schepen en hun bemanning waren zo uitmuntend, dat dat de Perzische koning Xerxes naar verluidt het liefst Feniciërs en hun schepen inhuurde, als hij ergens per schip naartoe ging. Een van de dingen waar de Fenisische zeelui zo beroemd om waren, was hun vermogen om ’s nachts te navigeren met behulp van sterren. Zo ontdekten ze veilige en snelle routes over zee, die tot in de negentiende eeuw nog gebruikt werden!
Beroepsverenigingen
Het Fenicische handelsnetwerk strekte zich uit over het hele Middellandse Zeegebied. Daardoor kregen de Fenisische handelaren ook te maken met regels, wetten en gebruiken van andere mogendheden. Dat was soms lastig. Om collega’s te helpen, werden op een aantal plekken handelsverenigingen en brancheverenigingen op. In zo’n vereniging stonden de Fenisische handelaren en -ambachtslieden politiek sterker tegenover soms onwillige machthebbers, maar het kon soms ook al simpelweg een manier zijn om kennis over lokale wetten en gebruiken te delen. Zulke verenigingen leken een beetje op de gilden die later ontstonden, maar worden ook gezien als een aller vroegste versie van moderne brancheverenigingen en lobbygroepen.
