German antique doll

10 x speelgoed waar (bijna) iedereen mee is opgegroeid

De winnaars van Speelgoed van het jaar 2015 zijn de robot en de drone. Deze technische hoogstandjes zijn van een hele andere categorie dan het speelgoed van 'vroeger'. De redactie besloot interessante feitjes te verzamelen rond 10 speelobjecten die door de geschiedenis heen immens populair zijn gebleken. 



1. Poppen


De pop stamt uit de oertijd maar werd toen vooral gebruikt als religieus of mythes voorwerp. Later werden poppen ook gebruikt als speelgoed. In de Middeleeuwen werden popjes gemaakt van textiel en hout voor de armere kinderen, de kinderen van adel hadden poppen van aardewerk.


2. Knikkers


Knikkers bestonden al voordat de jaartelling inging en werden destijds gemaakt van klei, hout of steen. In 1890 werd de glazen knikker geproduceerd, deze knikkers sleten minder snel dan hun voorgangers. Het knikkeren heeft de tand des tijds doorstaan; het spel is nog steeds populair en heeft in elke regio eigen regels. Eén regel staat vast: het doel is om zoveel mogelijk knikkers te winnen.


3. Het huishoudelijk speelgoed


Speelgoed werd en wordt natuurlijk niet alleen gebruikt om kinderen te vermaken, maar ook om hen iets te leren. Meisjes kregen vaak een fornuisje of speelgoednaaimachine zodat ze deze apparaten snel leerden gebruiken. Zo waren ze eerder voorbereid op het moederschap en het uitgebreide huishouden dat daarbij hoorde. De fornuisjes kwamen rond 1850 op de markt, maar waren destijds alleen beschikbaar voor welgestelde families. Ruim zeventig jaar later waren ze toegankelijk voor een groter publiek.


4. De Teddybeer


De teddybeer werd aan het begin van de twintigste eeuw uitgevonden. De beer is vernoemd naar de Amerikaanse president Theodore Roosevelt, ook wel bekend als Teddy. Roosevelt regeerde vanaf 1901 tot en met 1909 en hield ervan om op jacht te gaan. Tijdens één van zijn jachten weigerde hij een beer dood te schieten. De president werd daarom in een spotprent neergezet als ‘Teddybeer’, waarna ook de pluche beren deze naam kregen. Roosevelt adopteerde de beer als mascotte voor zijn herverkiezing.


5. Dinky Toys


De eerste treinen werden door de fabrikant geproduceerd onder de naam ´Meccano Miniatures´, in 1934 werd het bedrijf omgedoopt tot Dinky Toys. Naast treintjes werden er ook autootjes, vrachtwagens, legervoertuigen en boten gemaakt. Dinky Toys was immens populair in de jaren 1946 tot en met 1964. De naam ´Dinky Toys´ werd een begrip op de schoolpleinen.


6. Lego


In 1934 zag het bedrijf Lego het levenslicht. Lego is afgeleid van het Deense ´Leg godt´, dat betekent ´ik speel´. Na de Tweede Wereldoorlog werd er steeds vaker en meer gewerkt met plastic, waar Lego goed gebruik van maakte. In 1947 begon het bedrijf met de productie van de plastic bouwstenen.


7. De Barbie


De eerste Barbie werd uitgebracht in 1959 door Mattel. Ruth Handler was mede-oprichter van Mattel en merkte dat haar dochter popjes uit- en aankleedde en besloot hierop in te spelen. Tevens bedacht zij dat de pop een tienerfiguur moest krijgen. Er werden destijds vooral babypoppen geproduceerd. Speelgoedinkopers twijfelden aanvankelijk aan het idee van een tienerpop, maar na een paar jaar werd Barbie al wereldberoemd.


8. Klikklakballen


De klikkakballen (ook wel klakkers genoemd) waren populair tijdens de jaren zeventig. Dit was een populair maar pijnlijk spel. Het op een neer laten bewegen van de ballen was een behendig klusje wat veel kinderen blauwe polsen opleverde.


9. Playmobil


De plastic poppetjes worden sinds 1974 geproduceerd in Duitsland. Playmobil staat bekend om zijn variatie aan poppetjes en attributen. De figuurtjes met beweegbare armen, benen en verwisselbare lijfjes en hoofden waren al snel razend populair. De oliecrisis tijdens de jaren zeventig zorgde ervoor dat plastic duur werd, mede daarom zijn de figuurtjes zo klein gemaakt.


10. Nintendo’s Duck Hunt


Tijdens de jaren tachtig kwamen de spelcomputers op. Zo ook het spel ‘Duck Hunt’ dat al in 1984 in Japan werd geproduceerd. In 1987 werd het ook in Europa uitgebracht. Het spel draaide om het schieten van eenden met een oranje revolver. De lachende hond was een doorn in het oog van vele spelers.

Bronnen

museumkinderwereld.nl 'Geschiedenis van de pop'
hobby-en-overige.infonu.nl 'Alles over de knikker van A tot Z'
jeugdsentiment.jouwweb.nl 'Geschiedenis fornuis'
www.teddyberen.eu 'Geschiedenis van Teddyberen 1902-2009'
museumkinderwereld.nl 'Dinky Toys'
www.barbieworld.nl '1957 het ontstaan van Barbie'
Wikipedia.nl 'Barbie (pop)'
www.pipeloen.plazilla.com 'Kent u deze nog?'
www.huisvanalijn.be 'Klikklakballen'
Wikipedia.nl 'Playmobil'
www.playmobil.nl 'De ontwikkeling van de Playmobil speelfiguur'
www.playmobil.nl 'De betovering van Playmobil'
Wikipedia.org 'Duck Hunt'
Wikipedia.org 'NES Zapper'
Nintendo.wikia.com 'Duck Hunt'

Afbeeldingen

Wikimedia Commons 'Antieke Duitse pop'
Wikimedia Commons 'Jongen speelt met knikkers'
Wikimedia Commons 'Antiek fornuisje'
Wikimedia Commons 'Teddybeer'
Wikimedia Commons 'Dinky Toys'
Wikimedia Commons 'Lego'
Morgue File 'Barbie'
Wikimedia Commons 'Klikklakballen'
Wikimedia Commons 'Playmobil'
nintendolife.com 'Duck Hunt'

Tijdperken: 

Lees het eerste jaar Geschiedenis Magazine extra voordelig én kies een welkomstcadeau!

De wieg van de Zijderoute

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.

cover GM3

Het extra dikke nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 18 april. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen. 

Saga vikingen

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Vergeten D-Day: Italië, 1943

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.