12 april jarig: Jan Tinbergen
‘De directeur van een bedrijf zou niet meer dan vijf keer zoveel moeten verdienen als een gewone werknemer.’ De zogeheten Tinbergen Norm is slechts één van de vele dingen die Jan Tinbergen bijgedragen heeft aan de studie van de economie. Zijn werk vormde onder andere ook de grondslag voor de econometrie en het Centraal Plan Bureau. Jan Tinbergen werd geboren op 12 april 1903.
Jan Tinbergen werd geboren op 12 april 1903 te Den Haag. Op 18-jarige leeftijd ging hij wis- en natuurkunde studeren aan de Universiteit van Leiden. Omdat Tinbergen in deze periode weigerde in dienst te treden, moest hij na afronding van zijn studie in 1926 eerst vervangende burgerdienst doen. Omdat hij hiernaast nog over veel vrije tijd beschikte, begon hij zich tevens te verdiepen in de economie. In 1929 promoveerde Tinbergen uiteindelijk met zijn proefschrift over ‘Minimumproblemen in de natuurkunde en economie’.
Tussen 1929 en 1945 was hij vervolgens hoogleraar aan de Nederlandse Economische Hogeschool. Door zijn unieke achtergrond in zowel economie als wiskunde ontwikkelde Tinbergen in deze periode een nieuwe wetenschappelijke methode: de econometrie. Door economische verbanden in getallen uit te drukken gaf hij de economie een wiskundige onderbouwing, waarmee vervolgens modellen gebouwd konden worden. Zijn werk resulteerde onder andere in het eerste macro-economische model van Nederland in 1936 en in de zogeheten ‘Tinbergen Norm’, die stelt dat het binnen een bedrijf contraproductief werkt als de directeur meer dan vijf keer zoveel verdient als een gewone werknemer.
Door zijn vernieuwende wetenschappelijke inzichten kreeg Tinbergen onder andere betrekkingen als voorzitter van het Nederlands Economisch Instituut (1934-1968), adviseur bij de Volkenbond (1936-1938) en directeur van het Centraal Planbureau (1945-1955). In 1969 werd hij, samen met Ragnar Frisch, bovendien de eerste econoom ter wereld die de ‘Prijs van de Zweedse Rijksbank voor economie’, ook wel bekend als de ‘Nobelprijs voor de Economie’, in ontvangst mocht nemen. Tevens stond hij bekend als een voorvechter van de ontwikkelingshulp en ontving hij in 1985 de Gouden Ganzenveer voor zijn bijdrage aan de cultuur. Jan Tinbergen overleed 9 juni 1994 in zijn geboorteplaats Den Haag.
