13 september jarig: Nicolaas Beets

Van Romantische dichter tot moraliserende predikant liet Nicolaas Beets een indrukwekkend scala aan gedichten en beschouwingen achter. Het welbekende Camera Obscura, waarin hij onder het pseudoniem ‘Hildebrand’ de Nederlandse maatschappij van de 19e eeuw hekelt, wordt nog altijd veel gelezen. Nicolaas Beets werd geboren op 13 september 1814 te Haarlem.

Nicolaas Beets, geboren in 1814, was de zoon van een apotheker. Als kind ging hij naar de ‘Fransche School’ in Haarlem, waar hij lessen kreeg in de Engelse taal. Door deze vroege kennismaking met het Engels, kreeg Nicolaas de kans werken van Romantische schrijvers als Lord Byron en Sir Walter Scott in hun oorspronkelijke taal te lezen. Al snel raakte hij verknocht aan deze Romantische stijl, eng ing hij op jonge leeftijd poëzie schrijven.

Van 1833 tot 1839 studeerde Beets theologie in Leiden. In zijn studententijd maakte hij kennis met Bernard Gewin, Johannes Hasebroek en Johannes Kneppelhout, ook wel bekend onder de pseudoniemen ‘Vlerk’, ‘Jonathan’ en ‘Klikspaan’. Beets richtte met deze jongemannen, die net als hij een voorliefde hadden voor Romantische werken, een letterkundige club op, de ‘Rederijkerskamer voor uiterlijke welsprekendheid’. In deze periode schreef Beets Romantische werken als Guy de Vlaming en Spaansch verhaal. In 1839 publiceerde Beets onder het pseudoniem ‘Hildebrand’ zijn bekendste werk: Camera Obscura, waarin hij op lankmoedige wijze de Nederlandse maatschappij van de 19e eeuw bekritiseerde. Tot aan 1851 zou Camera Obscura wegens grote populariteit worden herdrukt.

Toen hij een afgestudeerde predikant was, brak Beets volledig met de Romantische stijl. Hij liet deze ‘zwarte tijd’ liever achter zich, en wilde zich slechts bezig houden met humoristisch realisme en burgerlijke zeden. In 1840 werd Beets predikant van de Nederlandse Hervormde Kerk in Heemstede.In datzelfde jaar trouwde hij met Aleida van Foreest, met wie hij negen kinderen kreeg. Na het overlijden van Aleide in 1853, trouwde Beets met Jacoba van Foreest, het jongere zusje van Aleide, met wie hij nog eens zes kinderen kreeg. In de periode van 1874 tot 1884 was hij hoogleraar in de kerkgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Nicolaas Beets overleed in 1903 aan de gevolgen van een beroerte.