Amsterdamse Pijp: villawijk of arbeiderswijk

De buurt wordt steeds meer een uitgaansgebied en intensiever gebruikt dan voorheen

Aldus Paul Slettenhaar, stadsdeelvoorzitter van Amsterdam Zuid. Opnieuw is er een moord gepleegd in de Amsterdamse Pijp, tijdens een schietpartij bij de Van Woustraat. De stadswijk was in een eerste uitbreidingsplan bedoeld als chique  woonwijk, maar werd uiteindelijk als een arbeiderswijk aangelegd met behulp van revolutiebouw.

In 1866 maakte stadsingenieur Van Niftrik een plan voor de uitbreiding van Amsterdam, waarbij De Pijp een fraai nieuw centrum van de stad moest worden. Op de plaats van het huidige Sarphatipark moest het Centraal Station komen, en langs de Ceintuurbaan een spoorlijn. De voorgestelde wijk had een luxe villa-achtige wijk, brede straten en grote woonblokken. Het liep anders, de gemeenteraad wees het plan af. De spoorlijn verviel en het Centraal Station zou later aan het IJ gebouwd worden.

De Pijp werd alles behalve een luxe wijk. Gemeentelijke bestuurders lieten de bebouwing over aan de vrije markt. Winst genereren was het doel, dus bouwden de bouwcorporaties met de goedkoopste bouwmaterialen, ook wel revolutiebouw genoemd. Het werd een wijk voor arbeiders en armere Amsterdammers. Ook ontwikkelde zich er de prostitutie vanaf 1918. Aan het Sarphatipark zat een aantal bordelen, met zogenaamde rendez-vous huizen waar hoeren met een klant voor korte tijd een kamer konden huren. Behalve aan het Sarphatipark, woonden er veel prostituees in de Albert Cuypstraat, de Govert Flicnkstraat en de Eerste Jan Steenstraat.

Aan de Ruysdaelkade is een restant te vinden van de roerige geschiedenis van De Pijp. Hier bevinden zich nog een aantal prostituees achter de ramen. Veel van de armoede valt echter niet meer terug te vinden in De Pijp  – het is een ware hotspot geworden. Dankzij de enorme uitbreiding van Amsterdam met onder andere de wijken van Zuidoost en Nieuw-west lag de Pijp ineens heel centraal en is de wijk de laatste decennia een populaire plek geworden voor studenten, jonge ondernemers en jonge gezinnen. Ook het uitgaansleven in de stadswijk bloeit volop, maar zorgt volgens de stadsdeelvoorzitter wel tot meer criminaliteit.