Daarom is Bohemian Rhapsody een van de populairst liedjes ooit

Het is een van de beroemdste popsongs ooit: Bohemian Rhapsody van Queen. Elk jaar scoort het nummer goed in de Nederlandse Top 2000 en in 2018 werd het nummer zelfs de titel van een film over Queen-zanger Freddie Mercury. Wat maakt dit nummer zo bijzonder?

Wie het nummer luistert, merkt meteen dat het nummer anders is dan de meeste popliedjes. Waar de meeste popliedjes bestaan uit coupletten en een refrein, meestal afgewisseld met een solo en  een ‘brug’. Bohemian Rhapsody heeft echter niets van dat alles. Er is geen refrein, geen coupletten, het nummer voldoet niet aan het stramien van het ‘standaard popliedje’. De intro begint a-capella, waarna een ballad volgt, daarna komt een solo, die uitloopt in een opera-achtig stuk. De finale klapper komt met een stuk stevige rock. Met deze combinatie van muziekstijlen ging de band buiten de gebaande paden van de pop- en rockmuziek, en dat was precies de bedoeling.

De opnames van Bohemian Rhapsody

Hoewel veel van de nummers van Queen in de studio ontstonden, schreef Freddie Mercury Boheminan Rhapsody thuis, naar verluid op losse stukken papier en zelfs delen van een telefoonboek. Het nummer zat helemaal in Freddie Mercury’s hoofd, maar was tijdens het proces van schrijven en opnemen lastig te bevatten voor anderen. Jaren na de lancering van het nummer zou producer Roy Thomas Baker vertellen hoe hij ooit van Freddie Mercury een ruwe versie van het ballade-gedeelte te horen kreeg, bij de zanger thuis op de piano, maar toen het deel met de ballade afgelopen was, stopte Mercury met spelen. Bandlid Brian May vertelde in 2002 dat het nummer volledig het geesteskind van Mercury was, en dat de band vooral hielp om het nummer tot leven te brengen.

Dat was geen kleine opgave. Het opnemen van het operagedeelte alleen al duurde zeventig uur. Het stuk werd ingezongen met drie stemmen en daarna zo vaak ‘gedubt’, dat er uiteindelijk 180 stemmen te horen zijn. Volgens Baker werd er zo vaak gemonteerd dat de opnamebanden ervan sleten. Het resultaat van het wekenlange werk in de studio was een nummer van bijna zes minuten.

Doorbraak

Hoewel de band en producer tevreden waren met het eindresultaat, werd het nummer lauw ontvangen door de platenmaatschappij EMI. Die vond het nummer te lang. Het gemiddelde liedje op de radio duurde drie minuten en de maatschappij verwachtte dat het bijna twee keer zo lange Bohemian Rhapsody nauwelijks gedraaid zou worden. Er moest een kortere versie gemaakt worden. Op vrijdagavond 31 oktober werd de volledige versie van het nummer gelekt naar een radiostation, naar verluid door Freddie Mercury zelf. Voordat de platenbazen van EMI maandag weer op kantoor waren, werd het nummer meerdere keren gedraaid, waarna andere radiostations het nummer ook begonnen te draaien. EMI kon niet anders dan het bij het publiek inmiddels populaire nummer in zijn volledigheid uitbrengen. Dat gebeurde zo stormachtig dat de band nog op tournee was toen het nummer uitkwam, waardoor Queen geen opwachting kon maken bij het TV-programma Top of the Pops. Om de afwezigheid van de band in te vullen, werd daarom maar een videoclip gemaakt. In tegenstelling tot de opname van de muziek, kostte het de band slechts vier uur en een paar duizend pond om de clip op te nemen. De aandacht op TV die dankzij de clip ontstond, was de definitieve doorbraak van het nummer. Het resultaat wordt door sommigen ook wel het begin van de videoclips bij muziek genoemd, en daarmee het begin van MTV, al maakten andere artiesten eerder al video’s bij hun singles als promotie.

Bohemian Rhapsody in de hitlijsten

Een hit was geboren. In november bereikte het nummer de hoogste plaats van de Engelse hitlijsten en bleef daar wekenlang staan. Ook in Nederland stond het nummer lange tijd in de hoogste regionen van de Top 40. In de VS kwam het nummer echter niet hoger dan de negende plaats.

In de jaren ’90, na de dood van Freddie Mercury, kreeg de populariteit van het nummer een tweede impuls. In dezelfde tijd kwam ook de film Waynes World uit, waarin het nummer een prominente rol speelde, waardoor Bohemian Rhapsody dit keer ook in de VS op nummer 1 terechtkwam. Sindsdien komt Bohemian Rhapsody steevast voor in lijsten met de meest populaire nummers allertijden. In de Nederlandse Top2000 die altijd rondom de jaarwisseling wordt uitgebracht, staat het nummer al jaren op nummer 1 of 2.

De teksten van Bohemian Rhapsody

Wat maakt het nummer zo populair? Een van de oorzaken van de populariteit van het nummer wordt door velen gevonden in de tekst. De tekst verhaalt over een man die iemand vermoord heeft, en daarvoor terecht staat. Maar waar het nummer precies over gaat, weet niemand. Veel verklaringen van muziekanalysten wijzen op een mogelijke coming out van Freddie Mercury en persoonlijke problemen waar de zanger mee worstelde. Freddie MErcury deed er tot zijn dood het zwijgen toe als het op de betekenis van het nummer aankwam, en ook de andere leden van Queen weigerden de ietwat mysterieuze tekst te verklaren.

Nalatenschap

De invloed van het nummer op de geschiedenis van de popmuziek is enorm. Niet alleen voert het nummer steevast de lijsten met populairste liedjes allertijden aan, het nummer inspireerde ook veel andere artiesten. Dat is ook te zien aan het aantal –vaak eveneens populaire- covers van het nummer. Zo haalde TV-show The Muppets in 2009 een ware Youtube-hit met een parodie op het nummer.

Bronnen:

• NYtimes: Uncoventional Queen hit still rocks after 30 years 
• Lesley-Ann Jones: Freddie Mercury: de definitieve biografie
• BBC.com: Smashing hits: What is a Bohemian Rhapsody
• Dutch progressive rock page: Queen: Bohemian Rhapsody
• NME.com: Queen: 20 things you probably never knew about Bohemian Rhapsody 

Afbeelding:

Door Thomas Steffan [GFDL, CC-BY-SA-3.0, BY-SA 2.5], via Wikimedia Commons