De Britse Orde van de Kousenband

Koning Willem-Alexander treedt met ingang van 17 juni 2019 toe tot de Britse orde van de Kousenband. Dat is vorig jaar door Koningin Elizabeth besloten tijdens een koninklijk bezoek aan Groot-Brittannië. De besloten ceremonie vindt plaats in de Sint Georgekapel, op Windsor Castle. Voorafgaand aan de ceremonie is een optocht, die altijd veel publiek trekt.

Ontstaan van de Orde

De Orde van de Kousenband is de hoogste ridderorde in Groot-Brittannië. Daarnaast is het ook een van de oudste Europese ridderorden. De Orde bestaat al sinds 1348, toen Eduard III van Engeland de orde in het leven riep. Het is niet zeker waarom de orde zo heet, wel gaat het verhaal dat koning Eduard III verliefd was op een getrouwde vrouw, de gravin van Salisbury. Toen zij haar kousenband verloor, gaf hij hem aan haar terug. Hij was bang voor geroddel en zei erbij: ‘wee degene die hier kwaad van denkt’. In die tijd sprak met aan het Engelse hof Frans. Om deze reden is het motto van de Orde: ‘Honi soit qui mal y pense’. Anderen stellen dat deze zin eigenlijk zou refereren naar de aanspraak van de koning op de Franse troon, waarbij de ridders van de orde werden gecreëerd om te helpen deze aanspraak waar te maken. De gordel uit het logo zou dan afgeleid zijn van de riemen waarmee het harnas bevestigd werd.

Toetreding tot de Orde

De orde is hoofs, wereldlijk en niet religieus. Het meest voorname doel is de machtige adel aan de vorst binden. De orde heeft altijd Garter-Ladies gekend, maar in eerste instantie konden alleen mannen companion worden. Sinds 1987 kunnen ook vrouwen in de orde worden opgenomen als companion. Elke ridder krijgt een zetel in de Sint Georgekapel, waarop een plaat met het motto van de orde en hun prestaties in de vorm van symbolen aangebracht. Een koning wordt bijvoorbeeld weergegeven door een zwaard en helm met kroon. Boven de zetel hangen de vaandels van de ridder. De mannen krijgen de letters K.G. (Knight of the Garter) achter hun naam en vrouwen L.G. (Lady of the Garter). Zowel de mannen als de vrouwen krijgen ceremoniële voorrechten binnen het Verenigd Koninkrijk.

Kledij

Het complete officiële kostuum van de leden van de orde bestond uit een donkerblauwe fluwelen mantel, een wapenrok, een wambuis en pofbroek voor de mannen, een hoofddeksel met struisvogelveren, zijden kousen en schoenen en handschoenen. Daarnaast werd er nog een gouden halsketting met juweel en een degen (schermwapen) gedragen. Deze ceremoniële ordekleding wordt echter al lange tijd niet meer volledig gedragen. Er wordt nu slechts de fluwelen mantel gedragen over een jacquet of uniform samen met de hoed en witte veren. De ridders dragen ook een donkerblauw lint over de linkerschouder en een gouden juweel met het logo van de Orde op de rechterheup. De kousenband wordt door vrouwen om de linkerarm gedragen en door mannen onder een kniebroek om het linker onderbeen. Bij de vrouwen hoort de kousenband officieel natuurlijk ook om het linker onderbeen te zitten, maar dan zou deze niet te zien zijn door de lange rok.

Soorten leden van de Orde

Het toetreden van de Orde is een hele eer. De Orde vereert degene die een openbaar ambt hebben bekleed, die hebben bijgedragen aan het nationale leven of die de soeverein persoonlijk hebben gediend. Er zijn vier soorten ridders: de Members ex officio (de regerende vorst en de Prince of Wales), de Royal Knights (leden uit de koninklijke familie), Stranger Knights and Ladies (buitenlandse vorsten en vorstinnen) en de Knights and Ladies Companion (met een maximum van 24 personen). Daarnaast zijn er ook nog zes officieren: de Prelate, de Chancellor, de Register, de Garter Principal King of Arms, de Usher en de Secretary. Met uitzondering van de Chancellor en de Secretary werden alle functies gecreëerd bij de stichting van de orde.

Belangrijke leden van de Orde

Een aantal bekenden uit het verleden waren lid van de orde, waaronder Winston Churchill en Margaret Thatcher. Churchill zou eigenlijk in 1945 al worden toegelaten, maar hij weigerde: ‘Ik kan niet toegelaten worden bij de Orde van de Kousenband als het volk mij heeft weggestemd’. Toch bedacht hij zich later en werd hij in 1953 toegelaten. Koningin Elizabeth zou Thatcher persoonlijk hebben toegelaten tot de orde, waarop zij in 1995 toetrad. In Nederland waren alle koninklijke voorgangers van Willem-Alexander lid van de Orde. Vanwege zijn status als koning wordt Willem-Alexander “automatisch” ook toegelaten.

Update: Zie hier de foto's van Willem-Alexander als lid van de Orde van de Kousenband

Leestip:

Pauselijk eerbetoon – Een inleiding over Pauselijke onderscheidingen, ridderorden, Pauselijke adel en Nederlanders aan het Pauselijk hof
Auteurs: C.E.G. ten Houte de Lange en V.A.M. van der Burg
Uitgever: Verloren
ISBN: 9789087041762
Winkelprijs: €15,–

Bestel Pauselijk eerbetoon 

Bronnen

• NOS: Willem-Alexander treedt toe tot de Britse orde van de Kousenband
• Wikipedia: Orde van de Kousenband
• Koninklijk huis: Koninklijk paar bezoekt Windsor in het Verenigd Koninkrijk
• St. Georges Windsor: The Order of the Garter
• Britannica: The most noble Order of the Garter

Afbeelding

• Wikimedia Commons: Coat of Arms of the Monarch of the Netherlands as a Stranger Member of the Order of the Garter
• Wikimedia Commons: Sovereign of the Order of the Garter