De Diamantsoetra
Meestal wordt bij de boekdrukkunst gedacht aan Europa in de 15e eeuw en aan de uitvinding van de drukpers door de Duitse Johannes Gutenberg. De uitvinding van Gutenberg speelde een grote rol in de boekdrukkunst, maar vaak wordt vergeten dat de Chinezen eeuwen eerder al boeken konden drukken. Een voorbeeld hiervan is De Diamantsoetra: het oudst gedateerde gedrukte boek dat er bestaat.
De Diamantsoetra (in Sanskriet Vajracchedikā Prajñāpāramitā Sūtra), is een korte tekst van slechts 6000 woorden. Het is een populaire en veelgebruikte tekst in het Mahayana-boeddhisme. Het woord Diamant vindt zijn oorsprong in de volledige titel ‘De Diamant Die Door Illusies Snijdt’ wat verwijst naar het onderwerp van de tekst: wereldse illusies. De soetra heet zo, omdat hij zo scherp als een diamanten zwaard door ‘wereldse illusies’ snijdt en op die manier duidelijk maakt wat echt en eeuwig is. De tekst is een onderdeel van de 18 teksten in de ‘Perfectie van Wijsheid’ (Prajñāpāramitā).
Grote ontdekking in China
De soetra was oud en al lang vergeten, tot de tekst in 1900 werd herontdekt door een Chinese monnik in Dunhuang, aan de rand van de Gobi-woestijn. Het document was één van de 40.000 rollen en documenten die verborgen waren in de Mogoagrotten. Hier lagen al deze documenten verstopt sinds het jaar 1000 na Christus, omdat het gebied toen werd bedreigd door oorlogen.
Inhoud van de Diamantsoetra
De tekst is in de vorm van een dialoog geschreven, tussen de leerling van de Boeddha, Subhati, en Boeddha als de meester. De ‘Perfectie van Wijsheid’ legt de nadruk op natuurlijke verschijnselen, zoals duisternis of wolken.
Veel van de teksten in de soetra worden niet ondersteund door argumenten of uitleg, maar werden eenvoudigweg opgeschreven. Deze manier van schrijven en denken komt dus overeen met de bedoeling van de tekst: niet puur op ratio varen. Mede hierdoor wordt de Diamantsoetra beschouwd als het werk dat het dichtst bij de filosofie van het Chan-boeddhisme staat.
Eerste druk
In China bestond de boekdrukkunst al sinds de 8e eeuw. Ene Wang Jie liet op 11 mei in 868 na Christus de Diamantsoetra drukken met de datering en de tekst: ‘Met eerbied gemaakt voor universele gratis distributie door Wang Jie, namens zijn twee ouders.’ Deze boekrol bevindt zich nu in de British Library en wordt erkend als het oudste gedateerde gedrukte boek dat er bestaat.
Diamantsoetra samen met andere documenten verspreid over de wereld
De Brits-Hongaarse archeoloog en ontdekkingsreiziger Sir Marc Aurel Stein ondernam in 1907 een expeditie om de oude Zijderoute in kaart te brengen en hoorde over de geheime bibliotheek in de Magoagrotten en ging ernaartoe. Hij wist duizenden documenten weg te smokkelen, waaronder de Diamantsoetra. Thuis werd hij als een held onthaald, maar op veel andere plekken werd hij postuum beschuldigd van cultuurroof.
BRONNEN:
- Smithsonian Magazine: Five Things to Know About the Diamond Sutra, the World’s Oldest Dated Printed Book
- Britannica: Diamond Sutra
