De duistere kant van koninklijke huwelijken in de middeleeuwen

Het huwelijk was in de middeleeuwen niet bepaald een garantie voor een lang en gelukkig leven. Vooral bij vorsten was het geen daad van liefde, maar eerder een politieke kwestie om hun macht uit te breiden naar andere landen. Voor de uitgehuwelijkte vrouwen liep het hierdoor meestal wat minder leuk af. Van huwelijken die na een dag beëindigd werden tot zelfs executies. De koninginnen trokken vaak aan het kortste eind.

Ingeborg van Denemarken

Ingeborg was de dochter van Waldemar, koning van Denemarken en Sofia, een Russische prinses. In augustus 1193 trouwde Ingeborg met Filips II, koning van Frankrijk. Hoewel voor de meesten de huwelijksnacht het hoogtepunt was, eindigde het bij Filips en Ingeborg in een waar drama. Filips probeerde namelijk al na één nacht uit het huwelijksbootje te stappen.

Wat de reden was voor deze plotselinge beslissing, is een raadsel. Sommige denken dat Ingeborg een verborgen lichamelijke afwijking had. Of dat Filips teleurgesteld was over het uitblijven van Deense steun voor een Franse invasie van Engeland. Terwijl anderen simpelweg vermoeden dat er tijdens hun eerste nacht een botsing tussen hun karakters ontstond.

Na haar huwelijk begon voor Ingeborg een heuse nachtmerrie. Na drie maanden riep Filips een kerkelijke raad bijeen. Hij liet daar een vervalste stamboom zien om aan te tonen dat hij en Ingeborg via Filips’ eerste vrouw aan elkaar verwant zouden zijn. Daarom zouden ze volgens de raad niet mogen trouwen en ze verklaarden het huwelijk nietig.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Een Deense delegatie wist de paus ervan te overtuigen dat de stamboom vals was. De paus verklaarde de nietigverklaring van het huwelijk ongeldig en verbood Filips om opnieuw te trouwen. Filips had hier, helaas voor Ingeborg, geen boodschap aan.

Hij beweerde zelfs dat Ingeborg hem tijdens de huwelijksnacht probeerde te beheksen en dat het huwelijk daarom niet geconsumeerd was. Maar Ingeborg hield voet bij stuk: ze was zijn rechtmatige vrouw én koningin. De paus gaf haar gelijk, maar Filips negeerde Rome. Hij sloot haar jarenlang op in kastelen, terwijl hij openlijk verder leefde met zijn nieuwe geliefde Agnes van Merania. Pas twintig jaar later, toen hij politieke voordelen zocht via Ingeborgs Deense familie, erkende hij haar weer als zijn echtgenote.

Op zijn sterfbed in 1223 zou Filips zijn zoons nog hebben gevraagd Ingeborg goed te behandelen. Daarmee werd ze uiteindelijk erkend als de rechtmatige koningin. Ingeborg overleefde Filips met veertien jaar en stierf rond 1237 in een klooster dat ze zelf had gesticht.

Lady Jane Grey

Lady Jane Grey werd geboren in de herfst van 1537 als oudste dochter van Lady Frances en Henry Grey. Ze kwam uit een familie van hoge status. Lady Frances was namelijk de dochter van Mary Tudor, de jongste zus van Henry VIII. Via haar oma was Lady Jane dus direct verbonden met de koning.

Nadat haar vader in oktober 1551 hertog van Suffolk werd, verbleef zij aan het koninklijk hof. Omdat de jonge koning Edward VI nog minderjarig was, waren het de hertogen die aan het hof de meeste macht hadden. Zoals John Dudley, hertog van Northumberland. Dudley besloot samen met de vader van Jane om haar uit te huwelijken aan zijn zoon, Lord Guildford Dudley.

John Dudley had namelijk een listig plan bedacht. Hij had de stervende koning Edward overtuigd om zijn halfzussen Mary en Elizabeth over te slaan voor de troon en Lady Jane en haar eventuele zoons werden aangewezen als opvolgers. Edward stierf op 6 juli 1553 aan tuberculose en toen Lady Jane dat voor het eerst hoorde, viel ze flauw. Ze wilde namelijk helemaal geen koningin worden. Toch betekende de dood van Edward dat ze dit op slechts vijftienjarige leeftijd wel was.

Na negen dagen deed ze echter alweer afstand van de troon. Vandaar dat ze ook bekend staan als: ‘The nine day queen.’ Edwards zus Mary Tudor was het namelijk niet eens met het feit dat zij was overgeslagen in de opvolging voor de troon. Volgens een wet van het Parlement en het testament van Henry VIII was zij de rechtmatige erfgenaam. Mary was ook veel populairder onder het volk.

Twee weken later probeerde de vader van Lady Jane zijn positie te herstellen door Mary tot koningin uit te roepen. Zelfs hij zag geen succes meer in de plannen voor zijn dochter. De hertog overtuigde zijn dochter vrij makkelijk om de ongewenste kroon op te geven.

Toen Mary eenmaal aan de macht was, werden Jane en haar vader onverbiddelijk opgesloten in de Tower of London. Wat volgde was een showproces: Jane en haar man werden beschuldigd van hoogverraad. Hoewel ze direct afstand had gedaan van de troon en de kroon nooit had gewild, bekende ze, ongetwijfeld in de hoop op genade. Toch werd ze veroordeeld tot de doodstraf. Op 12 februari 1554, als slachtoffer van een machtsspel dat zij nooit heeft gewild, werd de zeventienjarige Lady Jane Grey onthoofd. Haar dood laat de wreedheid zien van de politieke machtsspelletjes aan het hof, waar in dit geval een jonge vrouw de ultieme prijs moest betalen.

Toekomstige royal wedding

Tegenwoordig worden koninklijke huwelijken steeds vaker uit liefde gesloten, zoals bij Lady Eliza Spencer, het nichtje van prins William en Harry. Zij is verloofd met Channing Millerd. Ze is dan weliswaar geen koningin, maar hopelijk is deze royal wedding wel een voorbode van een lang en gelukkig leven.