De Portugezen en hun vroege ontdekkingen in de Atlantische Oceaan

In de 15e eeuw begon er een nieuwe fase in de ontdekkingsgeschiedenis door de reizen in opdracht van de Portugees Hendrik de Zeevaarder. Hij zond veel schepen op ontdekkingsreis, of ging zelf op reis. Na Hendriks dood in 1460 bleven de Portugese ontdekkingsreizigers de overheersers. Pas aan het einde van de 15e eeuw werden ook andere landen zeer actief in het ontdekken van gebieden, zoals bijvoorbeeld Spanje of Engeland. De Portugezen deden in de Atlantische Oceaan in de 15e eeuw een hoop ontdekkingen, hier een aantal besproken.

Madeira

De officiële datum van de ontdekking van Madeira, hoewel al wel eerder genoemd door bijvoorbeeld de Arabieren en Italianen, was 1419 toen de zeemannen João Gomçalves Zarco, Tristão Vaz Teixeira en Bartholomeu Perestrelo aankwamen op Porto Santo. Hierna voeren zij door en bereikte zij in 1420 Madeira, waar zij aan land kwamen bij Machico.

Zij deden verslag aan Hendrik de Zeevaarder over hun ontdekking. Het eiland leek op een oerwoud toen de zeevaarders hier aankwamen, dat is waarschijnlijk de reden waarom zij het Madeira hebben genoemd, wat ‘hout’ in het Portugees betekent. Al zeer snel daarna begon de kolonisatie van het eiland door mensen en vee naar Madeira te brengen. Madeira is vandaag de dag nog steeds onderdeel van Portugal als autonome regio.

De Azoren

De Portugese zeevaarders ontdekten dat als zij vanaf Madeira naar Portugal voeren zij vaak te westelijk voeren waardoor zij in ongunstige winden terecht kwamen. Om deze reden werd besloten een meer noordelijke koers aan te houden. Op deze manier kwamen zij op de Azoren terecht. In 1427 voer Diogo de Silves, in dienst van Hendrik de Zeevaarder, aan op de twee meest oostelijk gelegen Azoren eilanden.  In 1439 worden er pas vijf andere eilanden van de Azoren ontdekt. De Azoren betekent in het Portugees ‘havik’.

Al vanaf het begin van de jaren ’30 van de 15e eeuw werd geprobeerd de Azoren te koloniseren door vee en een paar mensen over te brengen, deze poging mislukte echter. Vanaf 1439, na de ontdekking van de andere eilanden, worden er serieuze acties ondernomen om de Azoren te koloniseren vanwege het gunstige klimaat. Vanaf 1443 werd er aan eventuele kolonisten vrijstelling van belasting beloofd. De kolonisatie van de Azoren ging dus niet heel makkelijk. Vandaag de dag bestaan de Azoren uit negen bewoonde en acht onbewoonde eilanden en vormen deze tezamen ook een autonome regio van Portugal.

Kaapverdië

In 1456 deed de Portugese ontdekkingsreiziger Alvise da Cadamosto Kaapverdië aan. Volgens hem waren de eilanden onbewoond. Onder leiding van Hendrik de Zeevaarder trokken Diogo Gomes en António de Noli naar Kaapverdië om ook dit eiland klaar te maken voor kolonisatie. De ontdekking van Kaapverdië werd op hun naam geschreven en niet op de naam van da Cadamosto. Vanaf 1462 werden er nederzettingen op Kaapverdië gesticht. Kaapverdië werd vooral gebruikt voor de slavenhandel. Hendrik de Zeevaarder stuurde soms ook zijn zeevaarders erop uit om slavenvangst te doen, zodat de dure ontdekkingsreizen bekostigd konden worden.