De strijd om Sicilië
Wat bezielde Cato toch om tientallen jaren lang elke toespraak in de Romeinse senaat te beëindigen met de volzin “Overigens ben ik van mening dat Carthago verwoest moet worden”? Was het gewoon jaloezie vanwege de welvaart van Carthago, angst voor een vijand die steeds weer opstond na een nederlaag of had hij een trauma opgelopen tijdens de 2de Punische oorlog (218-201 BC) waaraan hij als legerofficier had deelgenomen?
Rome versus Carthago
Nu was hij niet de enige die een anti-Carthago stemming aanwakkerde. De Romeinen deden er alles aan om in de publieke opinie Carthago af te schilderen als idioot, wreed (kinderoffers) en cultureel onbetekenend. Het is interessant om te bedenken hoe de geschiedenis zou zijn verlopen als het eerste vredesverdrag tussen Rome en Carthago eind 6de eeuw BC, toen beide nog betrekkelijk kleine stadstaten waren, zou hebben standgehouden. Er werd daarin gesproken over ‘de vriendschap tussen Romeinen en hun bondgenoten en de Carthagers en hun bondgenoten’. Er werden onder andere afspraken gemaakt over ‘territoriale wateren’ voor beide en er werd vastgelegd dat in het Carthaagse gebied van Sicilië de Romeinen dezelfde rechten zouden hebben als de Carthagers. Hadden ze maar betere afpraken gemaakt over Sicilië, want wie Sicilië bezat had zeggenschap over de Middellandse Zee.
Schermutselingen rond Sicilië
Maar Sicilië was een broeinest van steeds weer oplaaiende strijd. De door Griekse steden gevestigde stadstaten hadden regelmatig onderling conflicten en daarnaast ontstonden er vaak schermutselingen tussen ‘Griekse’ steden en nederzettingen in het westelijk gebied binnen de Carthaagse invloedssfeer. Iedereen zocht bondgenoten, maar die wisselden voortdurend.
Eerste Punische Oorlog
Ondertussen breidde Rome zich uit tot aan het zuiden van het Italisch schiereiland en werd een botsing tussen Rome en Carthago onvermijdelijk, met invloed op Sicilië als inzet. Zo schoot Carthago Messina te hulp dat door Syracuse dreigde te worden aangevallen. Met succes overigens, maar daarna wilden ze de stad niet meer verlaten. Daarop riepen de Mamertijnen van Messina hulp in van Rome, wat de aanleiding was voor de eerste Punische oorlog (264-241BC).
Slinkse zeeslagen
De Romeinen zagen in dat de oorlogen met Carthago voor een groot deel op zee uitgevochten zouden moeten worden. In het begin was Carthago bij verschillende botsingen vaak aan de winnende hand. De Romeinse vloot was aanvankelijk veel kleiner en de schepen minder geavanceerd dan die van Carthago. Een geluk voor de Romeinen was dat een Carthaags oorlogsschip in hun handen viel. Hierdoor konden ze het superieure systeem van gestandariseerde scheepsbouw van de Carthagers doorgronden zodat het vervangen van verloren schepen in een zeeslag veel sneller verliep. Er gingen trouwens aan beide kanten ook honderden schepen verloren door tegenwind en storm. Die was onpartijdig, zowel Carthago als Rome hadden hieronder te lijden.
Al na de eerste Punische oorlog heeft Carthago zijn invloed op Sicilië verloren en verzwakt het steeds verder. Cato heeft uiteindelijk zijn zin gekregen, al heeft hij dat zelf net niet meer meegemaakt.
Wij, van SPA uitgevers zijn geïntrigeerd geraakt door alle schermutselingen, met name de heroïsche grootschalige zeeslagen tijdens de Punische oorlogen. Wilt u hierover ook meer lezen? Dan is ‘Navies of Rome’ een zeer informatief boek. Het is geschreven door Michael Pitassi en uitgegeven bij Boydell Press in 2009 en telt 348 pp (ISBN 9781843836001). Een ander boek: ‘Carthagian Warrior 264-146’ gaat in op de kleding en uitrusting van het landleger. Het is geschreven door Nic Fields en is zeer rijk geïllustreerd. Osprey (2010) is de uitgever en het is nr 150 in de serie ‘Warrior’(ISBN 9781846039584). Beide boeken, en nog vele andere over het Romeinse Rijk in al zijn aspecten, zijn bij ons te bestellen via de website.
