De val van Srebrenica 1995

De Turkse President Erdogan beschuldigde Nederland deze week van het doden van achtduizend moslims in Srebrenica in 1995. Destijds waren Nederlandse troepen gelegerd in Bosnië om de Bosniërs te beschermen tegen Servische rebellen. In juli 1995 bedreigden Servische troepen de Nederlandse legerbasis. Het Nederlandse leger was uiteindelijk niet in staat om de moord op duizenden moslims door het Bosnisch-Servische leger te voorkomen.

Dutchbat

De Nederlandse troepen kregen de naam Dutchbat. Zij werden tijdens verscheidene VN-missies uitgezonden, zo ook naar Srebrenica in juli 1995. Het was een bataljon van de UNPROFOR, de VN-vredesmacht ter plaatse. De derde roulatie van de Nederlandse troepen, Dutchbat III, stond onder leiding van luitenant-kolonel Thom Karremans.

Luchtsteun

Duizenden moslims waren naar de Nederlandse enclave gevlucht voor bescherming tegen het Servische leger. Het Nederlandse bataljon moest die bescherming bieden. Door beschietingen en omsingeling van Servische kant werd de situatie echter onhoudbaar. Karremans stuurde een alarm-fax naar de VN, waarna hij er nog zes zou sturen. Hij schreef dat het gebrek aan middelen en voedselschaarste een groot probleem was en als de situatie aanhield, zich een grote ramp kon voltrekken. De Nederlandse troepen vroegen om luchtsteun, maar medewerking van de VN bleef uit. Er werden wel enkele tanks beschoten, maar geen effectieve tegenaanval op touw gezet.

Onderhandelingen

De troepen van Dutchbat III bestonden voornamelijk uit ondersteunend personeel. Daarnaast beschikten zij niet over voldoende munitie om de troepen te weerstaan. Het Servische leger begon met beschietingen die zes dagen aanhielden. Op 11 juli werd de enclave ingenomen door de Serven. Met de handen in het haar onderhandelde Karremans met Mladic over een vrije aftocht voor de ingesloten burgers. Van de onderhandeling van Karremans en Mladic zijn beelden waarbij Mladic de Nederlandse officier toespreekt over handelingen tegen Servische troepen.

Met bussen afgevoerd

Een dag na de inname van Srebrenica worden mannen, vrouwen en kinderen gescheiden door de manschappen onder leiding van Karremans. Ze worden met bussen afgevoerd. De afspraak was naar een veilige plek, maar achtduizend mensen werden afgevoerd en vermoord door het Servische leger.

Nasleep

Tijdens een persconferentie in Zagreb deed Karremans destijds de uitspraak: "Er zijn in deze oorlog geen good guys en geen bad guys". De voorvallen in Srebrenica werden later onderzocht door het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD). In 1998 publiceerde hij zijn ervaringen over Srebrenica onder de naam "Srebrenica, Who Cares?: een puzzel van de werkelijkheid". In een telefonisch interview met Nieuwsuur op 26 mei 2011, de dag dat Mladic werd opgepakt, deed Karremans de uitspraak blij te zijn dat Mladic “na zoveel jaren eindelijk is opgepakt.” Hij wordt verdacht van volkerenmoord, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Na uitstel door ziekte begon het proces tegen Mladic officieel op 16 mei 2012. In 2016 werd de strafeis van levenslang uitgesproken door de aanklagers. De uitspraak in het proces wordt verwacht in november 2017.