Eénkindpolitiek van China onder druk
Decennialang stond China bekend om de éénkindpolitiek. Gezinnen mochten maar één kind hebben. Bestaat die regel nog, waarom werd die regel ingevoerd en wat waren de gevolgen van de éénkindpolitiek?
Al in de jaren ’50 en ’60 begon de communistische Chinese regering onder leiding van Mao Zedong (1893-1976) met het promoten van laat trouwen en het nemen van weinig kinderen. Dit werd gedaan omdat de Chinese bevolking in de ogen van de Chinese overheid te hard groeide. De reden voor deze bevolkingsgroei was dat het sterftecijfer in China na de Tweede Wereldoorlog drastisch afnam door de verbeterde gezondheidszorg.
Invoering éénkindpolitiek
Ook vreesde de Chinese overheid voor de stijgende massamigratie vanaf het Chinese platteland naar de steden. De campagne om weinig kinderen te nemen en laat te trouwen werkte, maar de maatregelen waren volgens de regering niet voldoende. Daarom werd drie jaar na de dood van Mao onder leiding van Deng Xiaoping (1904-1997) in 1979 de éénkindpolitiek ingevoerd. Wereldwijd leidde dit tot veel ophef: nog nooit was ergens in de wereld een dergelijk strikte wetgeving ingevoerd die zo duidelijk controleerde hoeveel kinderen mensen namen.
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Uitzonderingen
Overigens zijn er verschillende uitzonderingen van toepassing op de wet. Zo geldt deze alleen voor de grootste bevolkingsgroep van China, de Han-Chinezen. De Chinese bevolking bestaat voor ongeveer 92% uit Han-Chinezen. Voor de vele andere kleine minderheidsvolken van China geldt de éénkindpolitiek niet. Ook geldt de wet niet voor boeren. Als in een boerengezin eerst een meisje geboren wordt, mag het echtpaar doorgaan met kinderen krijgen tot er een jongen geboren wordt. Deze uitzondering bestaat omdat jongens onmisbaar worden geacht bij het voortzetten van het boerenbedrijf. Sinds een aantal jaren is het ook voor Han-Chinezen in de steden toegestaan om meer dan één kind te hebben, al moet dan wel een boete betaald worden wanneer een tweede kind geboren wordt. Rijke Chinezen hebben dus vaak wel meerdere kinderen.
Problemen en einde eenkindpolitiek
De éénkindpolitiek heeft geleid tot verschillende problemen in China. Zo hebben veel echtparen ervoor gekozen om meisjes te laten aborteren, omdat ze liever een jongen als enig kind hebben. Campagnes van de Chinese regering om ook meisjes als enig kind te accepteren, hebben weinig opgeleverd. Dit heeft ertoe geleid dat er in China veel meer jongens dan meisjes zijn en het daarom voor mannen moeilijk is om een vrouw te vinden.
Daarom moetst het roer om. In de 21e eeuw werd de roep om een hervorming van de kindpolitiek steeds luider. In 2012 presenteerde een speciaal hiervoor in het leven geroepen denktank een rapport waarin werd opgeroepen om de éénkindpolitiek los te laten. Als dat niet zou gebeuren, zou China in een demografische crisis terechtkomen. Het mannen werd in China té groot en omdat de economie hard groeide werd gevreesd dat het aantal beschikbare arbeidsplaatsen uiteindelijk niet kan worden opgevangen door de vergrijzende Chinese bevolking. In 2015 werd daarom uiteindelijk een eind gemaakt aan de éénkindpolitiek. Gezinnen mochten nu maximaal twee kinderen hebben.
Daarmee waren de problemen niet voorbij. In 2020 kwam in China het kleinste aantal baby's sinds 1961 ter wereld. Het ziet er daarmee naar uit dat China op de langere termijn hoe dan ook met een bevolkingskrimp te maken gaat krijgen. In een poging om die krimp zo klein mogelijk te houden, werd in 2021 besloten dat het maximaal aantal kinderen per koppel groter mocht worden. Een koppel mag nu drie kinderen krijgen. Echter, veel kennisbureau's vrezen dat dat het probleem van de bevolkingskrimp niet op zal lossen. In veel steden kiezen mensen eerder voor een klein gezin, omdat de kosten voor levensonderhoud en woonruimte in veel steden hoog zijn. Een groter gezin is daarmee voor veel Chinese stedelingen simpelweg onbetaalbaar.
