Fiji onafhankelijk tegen wil en dank

Fiji heeft besloten de Union Jack van de nationale vlag te halen. Het eilandstaatje is al lange tijd onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk, maar het Britse symbool prijkt nog altijd prominent op de Fijische vlag. Groot-Brittannië schonk het eiland op 10 oktober 1970 zijn onafhankelijkheid. Opmerkelijk genoeg stuitte dit op veel verzet van de lokale bevolking.

Seru Epenisa Cakobau

Omstreeks 1820 arriveerden de eerste Europeanen op de Fiji-eilanden. Hier stichtten zij de handelsnederzetting Levuka, die al snel uitgroeide tot de eerste moderne stad in de regio. Van Europese kolonisatie was echter geen sprake, want de lokale heersers bleven de macht houden. Eén van deze lokale heersers, de krijgsheer Seru Epenisa Cakobau, verenigde in 1871 succesvol de verschillende strijdende stammen en stichtte een constitutionele monarchie.

Britse kolonie

Bijna even snel als dat het koninkrijk tot stand kwam, viel het weer. Koning Cakobau gaf binnen korte tijd zo veel geld uit, dat het koninkrijk binnen één jaar alweer failliet was. De ambtenaar en kolonist John Bates Thurston besloot daarop de eilanden te koop aan te bieden aan het Verenigd Koninkrijk. Op 10 oktober 1874 werd Fiji officieel een Britse kolonie.

Vrijheid en dwangarbeid

De kolonie Fiji stond formeel onder het bestuur van de Britse gouverneur Sir Arthur Gordon, maar de lokale heersers genoten nog steeds een grote mate van onafhankelijkheid. Ook de rest van de bevolking kreeg relatief veel vrijheid en werd gevrijwaard van dwangarbeid. Hoewel ze geen politieke invloed hadden, kwamen zij daarom nooit in opstand. Om toch te kunnen voorzien in de groeiende vraag naar arbeiders van de plantagehouders, werd besloten om dwangarbeiders te importeren. Tussen 1879 en 1916 werden meer dan 61.000 Indiërs naar Fiji getransporteerd en aldaar tewerkgesteld.

Onafhankelijk Fiji

Na de Tweede Wereldoorlog zette de Britse koloniale overheid de eerste stappen richting de onafhankelijkheid van Fiji. De oorspronkelijke bewoners waren het hier echter allerminst mee eens. Zij vreesden dat de Indo-Fiji – die door de enorme hoeveelheden dwangarbeiders groter in getal waren dan henzelf – het eiland zouden overheersen en de macht over zouden nemen. De Britse overheid was echter onvermurwbaar en gaf in 1963 alle inwoners van de kolonie stemrecht. Zeven jaar later, op 10 oktober 1970, werd Fiji officieel onafhankelijk.

Staatsgrepen

Sinds de onafhankelijkheid in 1970 is Fiji politiek gezien ontzettend instabiel. Het kende in de laatste veertig jaar drie staatsgrepen, waarvan de eerste in 1987 toen president Rabuka de macht greep en de republiek Fiji uitriep. In 1997 stelde hij een grondwet in en kwam Fiji opnieuw onder de Britse Kroon binnen het Gemenebest. In 1999 kreeg het eiland zijn eerste Indo-Fijiaanse president, die een jaar later afgezet werd bij een staatsgreep van inheemse Fijiërs.

Union Jack

Nu wordt dus afgerekend met één van de laatste koloniale symbolen van Fiji, de Union Jack. Hoe de nieuwe vlag eruit komt te zien, is nog niet bekend. Premier Frank Bainimarama laat een prijsvraag uitschrijven, waarvan het resultaat in oktober bekendgemaakt zal worden, als het land 45 jaar onafhankelijk is. Ook voormalig Brits kolonie Nieuw-Zeeland zal volgend jaar een referendum houden of de Union Jack ook daar uit het ontwerp moet verdwijnen.

Dit artikel verscheen eerder op IsGeschiedenis, maar is aangepast en uitgebreid.