Geschiedenis van de turnsport

Turnen kent een lange geschiedenis en is ontstaan in de tijd van de Oude Grieken.

Turnen in de oudheid

Turnen werd door de Oude Grieken opgezet. In China en India werden in verschillende beschavingen al oefeningen gedaan om lenig en fit te blijven. Toen de Grieken zich er vervolgens in gingen verdiepen en wedstrijden wilden houden, moesten er regels komen om de sport professioneler aan te pakken. Zo ontstond de eerste vorm van turnen. Het turntoestel het paard is in deze periode ook uitgevonden, dit voorwerp wordt ook nu nog gebruikt in de turnsport. De Romeinen die de Griekse cultuur bewonderden, namen de sport over en noemden het arte Gymnastica naar het Griekse woord gymnasium wat oefenruimte betekent. Na de val van het West-Romeinse Rijk in 476 verdween ook de turnsport van het toneel.

De Duitse School

In het begin van de 18e eeuw kwam er pas weer belangstelling voor de vergeten sport. Het moderne turnen werd toen ontwikkeld door de Duitser Friedrich Ludwig Jahn. Hij was de grondlegger van het nieuwe turnen en kwam met de Duitse School waarbij hij turnoefeningen bedacht. In 1811 opende hij in Berlijn zijn eerste turnschool. Hij bedacht allerlei turntoestellen zoals de rekstok, ringen en de brug.

Nederland en de turnsport

In Nederland werd in 1830 de eerste turnvereniging opgericht waarna de turnsport ook in Nederland aan terrein won. Op 15 maart 1886 kwam het Nederlandse Gymnastiek Verbond tot stand als overkoepelende organisatie voor de sport. Een halve eeuw later werd dit de Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Bond (KNGB). Turnen is sinds 1896 een Olympische sport. In 1928 werden de Olympische Spelen in Amsterdam gehouden en wonnen de Nederlandse turnvrouwen goud. Een groot deel van dit team bestond echter uit Joden en tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn vijf van de turnsters en hun coach omgekomen in concentratiekampen.

In 1999 fuseerde de KNGB met Koninklijke Nederlands Christelijk Gymnastiek Verbond (KNCGV) en werden de twee organisaties samen de Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie (KNGU). De KNGU is de huidige turnbond.

Succes

In de 21e eeuw boekten Nederlandse turners weer succes. Epke Zonderland is de eerste mannelijke turner sinds 1928 die voor Nederland Olympische goud behaalde op de Spelen van 2012 in London, nadat Yuri van Gelder al in 2005 wereldkampioen werd op de ringen. Ook bij de vrouwen werden successen geboekt. Bij de Spelen in 2016 werd een volledig Nederlands vrouwenteam afgevaardigd, waarvan Sanne Wevers als eerste Nederlandse vrouw een individuele Olympische turntitel won. 

Het succes kwam met een prijs. In 2020 klapten oud-tunrsters en oud-coaches uit de school over de cultuur binnen het turnen. Jarenlang zouden jonge vooral vrouwelijke turnsters zijn afgebeuld in zware trainingen waarbij de grens tussen training en mishandeling vervaagde. De KGNU verklaarde dat zulke praktijken inmiddels tot het verleden behoren.