Geschiedenis van ijsmummie Ötzi
De ijsmummie Ötzi werd in 1991 gevonden in de Ötztaler Alpen op de grens van Oostenrijk en Italië. De mummie is vooral beroemd geworden omdat hij maar liefst 5300 jaar geleden leefde. Er is in de afgelopen dertig jaar dan ook veel onderzoek gedaan naar Ötzi.
Op 19 september 1991 ontdekte het Duitse echtpaar Simon een lichaam aan de rand van een gletsjer op 3.210 meter hoogte in de Ötztaler Alpen. Het bleek niet te gaan om een recent slachtoffer, zoals in eerste instantie werd gedacht, maar om een mummie uit de kopertijd. Toen dit duidelijk werd, wekte Ötzi de interesse van vele onderzoekers. Zijn vindplaats is meerdere malen onderzocht en daarbij zijn belangrijke ontdekkingen gedaan.
Maar Ötzi was niet alleen onderwerp van veel onderzoeken, er zijn ook verschillende conflicten geweest. Zo is er eerst een discussie over de vindplaats geweest. In eerste instantie was Ötzi naar het Oostenrijkse Innsbruck gebracht, maar een maand later bleek dat de vindplaats van de ijsmummie net een meter over de Italiaanse grens lag. Sinds 1998 is Ötzi dan ook te zien in het Zuid-Tiroler Archeologiemuseum in het Italiaanse Bozen.
Na dit conflict volgden meerdere rechtszaken, aangespannen door Helmut en Erika Simon. Zij wilden in 2003 erkend worden als de wettige vinders. Ook eiste het echtpaar Simon een vindersloon. In 2010 werd na vele rechtszaken besloten dat mevrouw Simon 175.000 euro zou krijgen. Haar man overleed in 2004.
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Wie was Ötzi?
Doordat Ötzi in het ijs zo goed bewaard gebleven was, hebben onderzoekers veel kunnen ontdekken over hem. Hij zou ongeveer 45 jaar geweest zijn en dat was voor die tijd vrij oud. Hij had een tenger postuur en woog zo’n vijftig kilo. Hij had donkerbruin tot zwart haar dat zo’n acht centimeter lang was en hij had een baard. Ötzi zou gewoond hebben in de omgeving van het huidige dorpje Feldthurns, maar later verhuisd zijn naar een plek zo’n vijftig kilometer noordelijker. Uit de gevonden spullen bij de ijsmummie kon opgemaakt worden dat het waarschijnlijk ging om een man die in die tijd een zekere status had. Ook zijn hoge leeftijd ondersteunt deze theorie. In Ötzi’s organen zijn verschillende stoffen aangetroffen. Daaruit heeft men kunnen afleiden dat hij zo’n acht uur voor zijn dood edelhertenvlees at met eenkoorn, een tarwesoort.
Jarenlang onderzoek
Zelfs na dertig jaar onderzoek blijven veel vragen over Ötzi’s leven onbeantwoord. Het onderzoek is dan ook verre van afgesloten en er worden nog vele ontdekkingen gedaan. Zo werden in 2015 nieuwe tatoeages ontdekt op Ötzi's lichaam. Een jaar later, voor het 25-jarig jubileum van de vondst, nog een driedaags congres georganiseerd om meer te weten te komen over de ijsmummie. In datzelfde jaar bleek uit onderzoek dat Ötzi langs zijn moeders kant geen afstammelingen meer heeft. Een belangrijke doorbraak kwam in 2019, toen Ötzi’s boogpees geïdentificeerd werd, waardoor onderzoekers nieuwe inzichten kregen over hoe wapens gemaakt werden in de prehistorie.
Hoe is Ötzi gestorven?
De grootste vraag rondom de ijsmummie is natuurlijk hoe hij aan zijn eind gekomen is. Hier zijn meerdere onderzoeken van verschillende wetenschappers naar gedaan en er zijn ook meerdere theorieën over zijn einde. Zo zou Ötzi een jager of herder zijn geweest die door een sneeuwstorm overvallen werd. Of zou hij toch door een klap op het hoofd een fatale hersenbloeding hebben gekregen? De theorie die door de meeste onderzoekers wordt ondersteund is dat Ötzi het slachtoffer geworden is van een gewapend conflict. De ijsmummie zou zijn gestorven aan de gevolgen van een wond in zijn schouder. Daarin werd namelijk een pijlpunt aangetroffen. Tevens had hij een wond aan zijn rechterhand en aan zijn hoofd. Op zijn kleding werden bloedsporen van vier verschillende mensen gevonden wat erop duidt dat hij door meerdere aanvallers belaagd is. Hij was echter niets van zijn bezittingen kwijt, ook zijn kostbare koperen bijl niet. Om deze redenen wordt aangenomen dat Ötzi aangevallen werd en gewond gevlucht is. Later is hij alsnog overleden aan zijn verwondingen.
Bronnen:
- Bergwijzer
- South Tyrol Museum of Archaeology: Ötzi’s bowstring and the oldest hunting equipment from the Neolithic
- South Tyrol Museum of Archaeology: Iceman research milestones
