Geschiedenis van stierenrennen in Pamplona

Van 6 tot en met 14 juli 2019 vindt in het Noord-Spaanse Pamplona het jaarlijkse San Fermín festival plaats. Vooral het stierenrennen door de nauwe straten van Pamplona trekt honderdduizenden toeristen naar de stad. Het werd pas in 1924 wereldberoemd door een roman van Ernest Hemingway, maar bestaat al sinds de vijftiende eeuw.

Oorsprong van het festival

Het San Fermín festival kent zijn oorsprong in de middeleeuwen. San Fermín was de eerste bisschop van Pamplona. Hij leefde al in de derde eeuw, maar pas in de twaalfde eeuw kwam hij in Pamplona opnieuw onder de aandacht. Fermín stierf in het Franse Amiens, waardoor hij in Spanje vergeten werd. Ruim 900 jaar na zijn dood kwam hij door bronnen uit Amiens weer onder de aandacht en eerden de inwoners van Pamplona hem jaarlijks.

Jaarmarkt, stierengevechten en heiligenverering

Naast de verering van San Fermín ontstond rond de veertiende eeuw een jaarlijkse markt en stierengevechten in Pamplona. Het festival ter ere van de bisschop viel in oktober, maar in 1591 besloten de inwoners van de stad dat het beter was als de verering samenviel met de markt in juli. Ze waren het slechte weer in oktober zat en zagen meer in één groot feest in juli. Het San Fermín festival duurde toen nog twee dagen en bestond onder andere uit een openingstoespraak, muziek, theater en een riddertoernooi.

Oorsprong van het stierenrennen

Al vanaf de veertiende eeuw waren stieren onderdeel van de festiviteiten. Het ging toen nog vooral om gevechten in een arena. Wanneer de ‘Encierro’, het rennen van de stieren, precies is begonnen is niet bekend, maar het is sinds de negentiende eeuw populair geworden. De legende dat San Fermín gestorven zou zijn doordat hij door een aantal stieren door de straten van Amiens werd gesleept is een vaak verteld verhaal. Het is waarschijnlijker dat het stierenrennen een traditie is geworden doordat de stieren door de straten van Pamplona naar de arena moesten lopen. Dat duurde zonder begeleiding te lang en dus besloten steeds meer mensen mee te rennen om de stieren op te jagen. Dit groeide uit tot een traditie die tegenwoordig het belangrijkste onderdeel van het festival is.

Ernest Hemingway

Het stierenrennen was tot 1926 vooral een kleinschalig Spaans evenement. De Amerikaanse schrijver Ernest Hemingway bracht daar met zijn boek The Sun Also Rises een einde aan. Hij beschreef in het boek zijn bezoek aan het San Fermín festival, waardoor het onder de aandacht van de Amerikanen en andere Engelstalige landen kwam. Tegenwoordig komen honderdduizenden toeristen naar Pamplona om ’s ochtends om 8 uur aan het stierenrennen te beginnen. Sinds 1962 wordt eerst drie maal een lied gezongen bij het standbeeld van San Fermín in de hoop bescherming te krijgen van de heilige. Dat heeft niet voor iedereen geholpen, want sinds 1924 zijn 15 mensen omgekomen bij de stierenrennen en jaarlijks raken ongeveer 250 mensen gewond.