Het fraaie Westfries Museum in Hoorn

Het Westfries Museum herbergt niet alleen een bijzondere collectie historische objecten, het museum zelf is ook in een bijzonder historisch gebouw gevestigd. Op Roode Steen 1 in Hoorn, Noord-Holland, staat het statige monument met rijkversierde gevel. Sinds 1878 is het Westfries Museum in dit pand gevestigd, hiervoor functioneerde het als Statencollege. Wat volgt is de geschiedenis van dit monument en de bijzondere gevel.

Het Statencollege
Voordat het museum zijn betrekking nam in het monumentale pand, was dit het Statencollege. Het Statencollege was de vergaderplaats van de Gecommitteerde Raden in West-Friesland en het Noorderkwartier. Het Statencollege werd in 1632 gebouwd op de plek waar eerst een van de eerste stenen huizen van Hoorn stond. De laatmiddeleeuwse werfkelder die achterbleef getuigt nog van dit stukje geschiedenis. Het Statencollege, gebouwd tijdens de Gouden Eeuw, werd opgetrokken in Hollandse renaissancestijl. In 1795 toen Frankrijk de macht had, werd het gebouw een rechtbank. Toen in 1878 het Westfries Museum erbij kwam, hebben het kantongerecht en het museum het pand tot 1932 gedeeld.

Het wapen van Oranje
Op de bovenste voorgevel van het Westfries Museum prijkt het wapen van Oranje. Het wapen van Oranje bestaat uit een wapenschild van Prins Frederik Hendrik die tussen 1625 en 1647 stadhouder was. De blauwe kleur om het wapenschild is de kleur van het lint van de Orde van de Kousenband. Dit was de ridderorde van het Verenigd Koninkrijk waar Frederik Hendrik lid van was. Het wapen is niet het oorspronkelijke wapen. Het originele wapenschild is tijdens de Bataafse Republiek afgehakt.

Het wapen van West-Friesland
Onder het wapen van Oranje prijkt het wapen van West-Friesland, twee leeuwen boven elkaar met vijf gouden liggende blokjes. West-Friesland is een regio in Noord-Holland waar onder andere de gemeente Alkmaar tot toebehoort.  Op de trappen van de gevels zijn de wapens te zien van de zeven steden, vastgehouden door een stenen leeuw. Deze steden zijn Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, Edam, Monnikendam, Medemblik en Purmerend en vormden samen het Noorderkwartier.

Hek van J. Uljé
Naast het Westfries Museum staat een fraai toegangshek dat een prachtig voorbeeld is van de smeedkunst uit de achttiende eeuw. J. Uljé heeft het hek in 1729 gemaakt. Het zwartgouden hek, dat behoort tot een rijksmonument van Hoorn, leidt naar de binnentuin waarin gevelstenen en andere sierlijke voorwerpen te zien zijn.

Uitbreiding Westfries Museum
In 1994 is het museum uitgebreid met het huis dat ernaast stond. Dit gemeentelijk monument bestond uit twee huizen. De twee panden die het museum erbij kreeg, kregen in 1790 één voorgevel, ontworpen door architect Leendert Viervant. De stijl van de voorgevel was classicistisch. Eerder in de twintigste eeuw was er sprake van andere uitbreiding. In 1953 zijn in het gebouw van het museum kelders ontdekt.  Deze kelders zijn afkomstig uit de vijftiende eeuw. De ondergrondse ruimten worden vandaag de dag gebruikt voor de expositie van archeologische voorwerpen die worden gevonden in de regio Hoorn.

Het Westfries Museum in 21ste eeuw
Het gebouw was tot januari dit jaar eigendom van de staat. Op 16 januari is het gebouw overgedragen aan de Nationale Monumentenorganisatie. Drie jaar eerder, in 2013, is een toeristenbureau in het pand gevestigd. Ander opmerkelijks was de inbraak in 2005, toen het museum 125 jaar bestond. Dieven stolen 21 schilderijen waaronder een werk van Jan van Goyen. Op 16 september heeft het museum vijf van de gestolen schilderijen teruggekregen.