Hitlers kolos van Prora

Begin jaren dertig begint Adolf Hitler met de bouw van een gigantisch vakantieparadijs in het plaatsje Prora op het Duitse eiland Rügen. Het is één van de projecten van de Kraft durch Freude-organisatie, maar het imposante gebouw komt nooit helemaal af. Investeerders hebben nu besloten het project voort te zetten en het vakantieparadijs van het naziregime alsnog af te maken, tot onvrede van veel Duitsers. Zij zijn de herinnering aan het nazitijdperk liever kwijt dan rijk.

Kraft durch Freude

De nationaalsocialistische organisatie Kraft durch Freude (KdF, Nederlands: Kracht door Vreugde/Plezier) was een onderdeel van het Deutsche Arbeitsfront (DAF), de nationale Duitse arbeidsorganisatie. Alle Duitse arbeiders waren lid van de DAF en daarmee ook automatisch van de KdF, waardoor het in 1936 een ledental van 30 miljoen Duitsers had. De organisatie werd opgezet zodat arbeiders buiten werktijden hun vrije tijd in konden vullen op een door nazi-Duitsland gereguleerde manier.

Vrije dagen en vakantie

Het KdF voerde het recht op vrije dagen in en arbeiders kregen betaalde vakanties, iets wat uniek was in de wereld. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zorgde het KdF voor ontspanning voor soldaten en ziekenhuizen voor de gewonden. Er was nooit sprake van een paramilitaire organisatie, wel waren alle activiteiten verplicht voor alle arbeiders en gingen spionnen mee op vakantie om eventuele tegenstanders van het regime op te speuren.

Volkswagen

Kraft durch Freude diende een aantal doelen: allereerst probeerde het naziregime met KdF de ruimte voor kritische gedachten zo veel mogelijk in te perken. Het hield de arbeiders tevreden met het aanbieden van vakanties en cruises die normaal alleen betaald konden worden door de rijkeren van de samenleving. Ook probeerde de organisatie voor zoveel mogelijk mensen een auto beschikbaar te stellen. Om dit te verwezenlijken werd de Volkswagen geproduceerd, wat later uit zou groeien tot een merk van wereldformaat.

Een dode mus

De meeste mensen kregen echter ondanks hun betalingen de auto niet, omdat de auto’s werden gebruikt door nazi-officieren en het geld voor de wapenindustrie werd gebruikt. Het KdF leunde sterk op het idee dat voldoende ontspanning zorgt voor een hogere productiviteit en flexibiliteit van de werknemers. Kraft durch Freude diende echter vooral de doelen van het naziregime door het leven van arbeiders sterk te reguleren.

De kolos van Prora

Het vakantieparadijs in aanbouw

Een van de pronkstukken van het KdF was het gigantische vakantieparadijs dat vanaf 1935 in Prora aan de Baltische zee werd gebouwd. Hiermee wilde Hitler de arbeiders een relatief goedkope vakantie aanbieden zodat ze uitgerust en vol energie weer aan het werk konden. Tijdens een eventuele oorlog zou het gebouw als ziekenhuis dienen. Het complex bestond uit acht identieke gebouwen van allen zes verdiepingen hoog, met een totale lengte van vier kilometer. Bij het complex zouden onder andere twee golfslagbaden, een theater en een bioscoop komen en een kade waar cruiseschepen aan konden meren. De tienduizend tweepersoonskamers waren sober ingericht en alleen bedoeld als nachtverblijf. Overdag werden er rondom en in het gebouw allerlei activiteiten georganiseerd.

Tweede Wereldoorlog gooit roet in het eten

Toen in 1939 de Tweede Wereldoorlog uitbrak, werd de bouw van het vakantieoord gestaakt. Het project was nog lang niet af en van het hotel kwam niks terecht. De kolos van Prora ging tijdens de oorlog dienen als militair ziekenhuis en een SS trainingsschool en tegen het eind van de oorlog als opvangplaats voor Duitsers wiens huizen verwoest waren.

Wisselende eigenaren

In mei 1945 werd het complex overgenomen door het Rode Leger, dat er grondbezitters in opsloot en het gebruikte als huisvesting voor Russische soldaten en de Nationale Volksarmee van de DDR. Ook werden er soldaten opgeleid die de communistische revolutie in de Derde Wereld moesten bewerkstelligen. Na de val van de Muur in 1989 kwam Prora in het bezit van de Bundeswehr, die er eind 1992 weer uit ging. Daarna ging Monumentenzorg zich over het complex ontfermen.

De kolos van Prora nu

De kolos van Prora van nu heeft wel iets weg van een spookstad. Russen deden een vergeefse poging de massieve gebouwen op te blazen, waardoor nu van twee delen van het complex alleen nog een geraamte overeind staat. De overige gebouwen staan nog in originele staat overeind maar zijn nooit verder afgemaakt. Het derde blok van het gigantische hotel, dat nog in aardige staat is, wordt gebruikt door kunstenaars, musea en horecagelegenheden. De rest staat nagenoeg leeg en dient slechts als symbool voor de absurde grootheidswaanzin van Hitler.

Toekomstplannen

Nu willen investeerders dus de plannen van Hitler voortzetten, waarbij het oorspronkelijke plan van 20.000 kamers doorgezet wordt. Hiermee zou Prora het grootste hotel ter wereld worden. Rügen zelf is tegenwoordig een geliefde badplaats voor toeristen en de kolos trekt veel bekijks.

Zo’n 80.000 toeristen lopen jaarlijks langs de 11436 vensters van het hotel, waarmee zij twee uur van hun dag vullen. Zo lang duurt het namelijk voordat je om het gigantische complex heen bent gelopen. Een bewijs dat voor Hitler ‘size did matter’.