Illegaliteit tijdens WOII
Illegale MBO-studenten mogen geen stage lopen, meent de minister van Sociale Zaken Henk Kamp (VVD). In de wet staat namelijk dat illegalen niet mogen werken. Illegaliteit is historisch gezien een veranderlijk begrip. Wanneer men praat over 'de illegaliteit’ wordt vaak ook WOII bedoeld, toen de term sloeg op ondergrondse verzetsactiviteiten.
Tussen 1940 en 1945 was Nederland bezet door het leger van nazi-Duitsland. Er werd een orde opgezet die zich baseerde op het nationaalsocialisme. Alle activiteiten tegen de bezetter werden strafbaar, net als het helpen onderduiken van Joden. Er was geen vrije pers meer en je afkomst bepaalde je maatschappelijke positie. De rechtsorde leek volledig geperverteerd.
Georganiseerde illegaliteit
Men spreekt daarom wel van ‘de georganiseerde illegaliteit’ wanneer men het heeft over de acties van verzetsbewegingen tegen de Duitse bezetter. Kranten verschenen ondergronds, persoonsbewijzen werden vervalst en voedselbonnen werden gestolen en illegaal uitgedeeld. Ook hielpen sommigen Joden onderduiken en werden er schuilplaatsen opgezet. Soms maakt men een onderscheid tussen verzetslieden en illegalen, omdat de eerste zich actief bezighielden met het bestrijden van de bezetter, maar de tweede meer bezig waren met verboden activiteiten om anderen te helpen.
Omgekeerde wereld
“Wat wij deden, zouden in normale tijden misdrijven zijn geweest. Zij werden alleen door de illegaliteit legaal. Wij verdedigden ónze sociale orde, vandaar dat de vrede van mei 1945 onherroepelijk een streep onder ons werk zetten”, schreef de verzetsman Eduard Necker Veterman. Volgens het Verzetsmuseum was het een omgekeerde wereld; het illegale was legaal geworden, en het legale illegaal. Volgens de verzetskrant Vrij Nederland waren de werkelijke illegalen de NSB’ers en de collaborateurs.
Illegaal verblijf
Illegaliteit heeft tegenwoordig een geheel andere betekenis, en slaat vooral op mensen zonder wettelijke verblijfstitel. Illegalen mogen niet werken, maar wel naar school, vanwege het internationale recht op onderwijs. De discussie die oplaaide was de vraag of illegalen dan wel stage mogen lopen als onderdeel van het onderwijstraject. Als het aan minister Henk Kamp ligt, is dat niet het geval.
