Johan Cruijff

Johan Cruijff was één van ‘s werelds meest beroemde voetballers en managers uit de voetbalhistorie. Met zijn balvaardigheid, snelheid en inzicht gaf hij menig topverdediger het nakijken en zijn visie op het spelletje had grote invloed op de ontwikkeling van het ‘moderne’ voetbal. Niet alleen op het veld deed de watervlugge aanvaller van zich spreken. Zijn gevleugelde uitspraken en Amsterdamse branie maakten hem populair bij de media en de door hem opgerichte Cruyff Foundation verricht nog steeds erg veel liefdadigheidswerk.

Cruijffs Aardappelenhandel & vrijwilligster

Hendrik Johannes Cruijff werd geboren op 25 april 1947 in Amsterdam, als tweede zoon van Hermanus Cornelis Cruijff en Petronella Bernarda Draaijer. Het gezin leefde op een steenworp afstand van De Meer, het stadion van AFC Ajax. Zijn vader Manus begon na de oorlog een eigen groentezaak, genaamd Cruijffs Aardappelenhandel, waarvoor hij regelmatig fruit bij de Amsterdamse voetbalclub bezorgde. Ook zijn moeder was vaak op de club te vinden, waar zij als vrijwilligster in de kantine van het stadion werkte.

Familie Cruijff & Ajax

Op 8 juli 1959, toen Johan twaalf jaar was, overleed zijn vader plotseling aan de gevolgen van een hartaanval. De groentezaak moest sluiten en moeder Nel was nu de enige kostwinner van het gezin. De nauwe banden tussen het gezin en Ajax boden uitkomst. Nel ging als huishoudster bij Ajax-trainer Vic Buckingham werken en haar werkzaamheden bij de club werden voortaan betaald. Ook Johan Cruijff had veel baat bij de hulp van de club. Op school was hij niet erg succesvol: hij was nooit de slimste geweest en eindigde uiteindelijk zonder diploma. Via Ajax kreeg hij vervolgens een baantje als winkelbediende.

Johan Cruijff bij Ajax

Ondertussen maakte Cruijff steeds meer naam in de jeugdopleiding van Ajax. Op tienjarige leeftijd werd hij ontdekt door de Nederlandse profclub en zeven jaar later maakte hij al zijn eerste minuten in het eerste elftal. In 1963 tekende hij een profcontract bij Ajax en een jaar later debuteerde hij voor het Nederlands elftal. Tot 1973 speelde Cruijff bij de Amsterdammers. In die periode won hij de wereldbeker, drie keer de Europacup, twee keer de Europese SuperCup, vier keer de KNVB-beker en werd hij zes keer Nederlands kampioen. Ook werd hij twee keer benoemd tot Europees voetballer van het jaar. In 1973 vertrok hij met een goedgevulde prijzenkast richting FC Barcelona.

Buitenlands avontuur & manager

Ook in Spanje maakte Cruijff indruk en werd hij al meteen gebombardeerd tot aanvoerder van het team. In zijn eerste jaar werd hij opnieuw verkozen tot beste speler van Europa en werd hij Spaans kampioen. Na vijf seizoenen vertrok de Nederlandse wereldster richting de Verenigde Staten om daar zijn geluk te beproeven. In 1981 keerde Cruijff terug bij Ajax. Drie jaar later zette hij een punt achter zijn spelerscarrière en ging hij verder als manager. Ook als coach was de flamboyante Amsterdammer succesvol. Met Ajax en Barcelona won hij vele prijzen, vaak gepaard met aanvallend voetbal. Balbezit stond centraal in zijn ‘voetbalfilosofie’, want “als wij de bal hebben, kunnen zij niet scoren.” In 1996 werd hij echter ontslagen bij de Spaanse grootmacht.

Cruyff Foundation

Na zijn carrière bleef Johan Cruijff betrokken bij de voetbalwereld. Hij voorzag Ajax en Barcelona vaak van advies en was tussen 2009 en 2012 actief als bondscoach van Catalonië. Daarnaast richtte hij zijn eigen liefdadigheidsorganisatie op: de Cruyff Foundation. Deze stichting probeert kinderen door tal van projecten te motiveren om meer te sporten. Cruijff verscheen toen nog steeds regelmatig in de media, waar hij vaak zijn ongezouten mening over voetbal ventileerde. De Nederlandse voetballegende overleed op 24 maart 2016 aan de gevolgen van kanker. Hij was 68 jaar.  

Leestip:

Biografieën in beweging – Een cultuurhistorische analyse van levensverhalen van Nederlandse topsporters, 1928-2014
Auteur: Aad Haverkamp
Uitgeverij: Verloren
ISBN: 978 90 8704 763 4
Winkelprijs: €30,–

Bestel Biografieën in beweging