Nederland annexeert Duits grondgebied
Sittard 1949 – Na jaren van plannen maken is het eindelijk zover. Nederland krijg delen van Duits grondgebied als compensatie voor geleden oorlogsschade. De annexatie hield eigenlijk een kleine grenscorrectie in, die de gemeenten Selfkant en Eltern bij Nederland voegde.
Op de Conferentie van Jalta in 1945 werd bepaald dat herstelbetalingen alleen nog maar in natura en niet in liquide middelen mochten worden uitbetaald. De 25 miljard gulden waar Nederland na de oorlog om vroeg, moest dus op een andere manier verkregen worden. Vrijwel meteen werd er gesproken over gebiedsuitbreiding richting het oosten. Er werden talloze pamfletten en brochures verspreid en de voorstanders van het project, waaronder veel hooggeplaatste figuren als minister van Buitenlandse Zaken Eelco van Kleffens, verenigden zich in Het Nederlands Comité voor Gebiedsuitbreiding.
Liever geen Duitsers
Het comité deed onderzoek naar welke gebieden precies bij Nederland moesten worden gevoegd, maar was niet eensgezind. De één wilde ‘slechts’ het Ruhrgebied opeisen, de ander wilde de Nederlandse grens zou worden opgeschoven tot en met Hamburg. Men wilde het gebied het liefst verkrijgen zonder de Duitsers die er woonden, omdat er tussen nationaalsocialisten en Duitsers geen onderscheid gemaakt kon worden.
Op aandringen van
De situatie bracht het Nederlandse kabinet in een lastig parket. Van Kleffens was dus groot voorstander, maar Willem Drees, die toen minister van Sociale Zaken was, was tegen. Koningin Wilhelmina drong bij premier Wim Schermerhorn echter aan op annexatie. Uiteindelijk kwam het kabinet in 1946 met de officiële eis voor 4980km² Duits grondgebied. Het werd echter al snel duidelijk dat de geallieerden nooit een substantiële gebiedsuitbreiding zouden toestaan.
Wiedergutmachung
De roep om annexatie begon in Nederland ook steeds meer te verstommen naarmate de oorlog langer geleden was. De plannen voor annexatie werden steeds meer naar beneden bijgesteld en in 1948 gingen de geallieerden akkoord met een Nederlandse gebiedsuitbreiding van 69 km², waarop een kleine 10.000 Duitsers woonden. Op 23 april 1949 trok de Nederlandse marechaussee Duitsland binnen en werden Selfkant en Eltern officieel Nederlands. Er kwamen nu wel problemen aan het licht waar niet over na was gedacht, zoals de nationaliteit en paspoorten van de bewoners en welk strafrecht er in de gebieden gold. De regering zat er uiteindelijk mee in haar maag. In 1963 gaf Nederland de geannexeerde gebieden dan ook terug, met uitzondering van de ‘Duivelsberg’, een natuurreservaat bij Nijmegen. Ook kreeg Nederland een schadevergoeding van Duitsland van 125 miljoen Mark, de zogenaamde Wiedergutmachung.
