Ontstaan en ontwikkeling van het Algemeen Handelsblad

Op zaterdag 5 januari 1828 wordt het Algemeen Handelsblad voor het eerst uitgegeven te Amsterdam. De krant verschijnt elke week op woensdag en zaterdag en een abonnement van drie maanden kost zo’n 4,50 gulden. De krant richt zich vooral op handelszaken en de uitgevers mikken dan ook voornamelijk op een zakelijk publiek. In de jaren hierna groeit het Algemeen Handelsblad uit tot een toonaangevende krant in Nederland.

Oprichting van het Algemeen Handelsblad

Het Algemeen Handelsblad werd in 1828 opgericht door aandelenhandelaar J.W. van den Biesen in handelsstad Amsterdam. Deze Van den Biesen werd in 1822 deelgenoot van het handelshuis J.C. Wächter. In juli 1825 begon deze firma met het publiceren van handelsberichten (‘Waarenberichten’) om zo mensen in te lichten over de economische toestand en zo bij te dragen aan een verbetering hiervan. In 1827 hield Waarenberichten op te bestaan. Van den Biesen ging echter niet bij de pakken neerzitten en besloot door te gaan met het verspreiden van handelsinformatie. Hij richtte het Algemeen Handelsblad op en het eerste nummer verscheen op 5 januari 1828.

Handelsberichten

Het Algemeen Handelsblad had een liberale achtergrond en richtte zich vooral op beurslieden, handelshuizen en bankiers. In eerste instantie publiceerde de krant dan ook alleen handelsberichten. J.W. van den Biesen vertrouwde hierbij niet alleen op zijn eigen kennis. Ook werden “belangrijke den Handel betreffende bijdragen, altoos met dankbaarheid ontvangen” en werden deze “met genoegen geplaatst”, zo vermeldt de krant in zijn eerste uitgave bovenaan de voorpagina. Het blad stond verder vooral vol met lijsten van beursfondsen, wisselkoersen, advertenties en benoemingen.

Politieke berichten

In verband met de politieke onrust tussen België en Nederland die ontstond toen België zijn onafhankelijkheidsstrijd tegen Koning Willem I begon, ging het Algemeen Handelsblad ook politieke berichten plaatsen. Deze politieke berichtgeving nam snel toe in aantal en de Belgische kwestie domineerde het blad. In 1830 verscheen de krant dagelijks, wat van het Algemeen Handelsblad het eerste dagblad van Nederland maakte.

De hoofdredactie had moeite politieke en economische belangen gescheiden te houden en kwam onder vuur te liggen. Zo schoot de aandelenkoers omlaag door een artikel in het blad over de opstand van de zuidelijke provincies. Omdat er geen andere onafhankelijke nieuwsbladen bestonden die zo veel aandacht gaven aan politiek, was de kritiek voornamelijk gefixeerd op het Algemeen Handelsblad.

Charles Boissevain en de Tweede Boerenoorlog

Charles Boissevain speelde een belangrijke rol bij het Algemeen Handelsblad. In 1885 werd hij samen met A. Polak hoofdredacteur. Met zijn rubriek ‘Van dag tot dag’ werd hij de bekendste journalist van Nederland. Het dagblad won aan populariteit, ook omdat het in de Tweede Boerenoorlog (1899-1902) de kant koos van de boeren. De krant moest uitbreiden en zowel kantoor als personeel groeiden mee met het succes van de krant.

Vormgeving Algemeen Handelsblad

De allereerste uitgaven van het Algemeen Handelsblad hadden het formaat en uiterlijk van een boek. Lezers moesten toentertijd echter in het midden beginnen met lezen, omdat hier het meest recente nieuws stond. De buitenste pagina’s werden namelijk als eerste gedrukt, zodat de inkt hiervan kon drogen. Ordening van de artikelen was niet nodig, omdat het blad slechts vier pagina’s telde. Wat betreft vormgeving was het Algemeen Handelsblad een erg vooruitstrevende krant. Zo was het de eerste krant die een illustratie in kleur had (10 augustus 1877), die handmatig in elk exemplaar werd ingeplakt. Ook had het blad als eerste een advertentie in kleur en drukte het de eerste fotopagina op 5 juni 1923.

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog verzette de krant zich in eerste instantie fel tegen de Duitse bezetter. De krant werd enorm populair door zijn anti-Duitse uitingen, tot ergernis van de nazi’s. Het Algemeen Handelsblad werd gezien als leidend anti-Duits blad en op 5 juli 1941 deed de Sicherheitspolizei een inval in het hoofdkantoor. De hoofdredacteuren, waaronder D.J. von Balluseck, werden ontslagen en alle Joodse medewerkers werden gearresteerd. Het blad werd voortaan geleid door Duitsgezinde mensen en stond onder strenge controle. In 1944 werd Balluseck vrijgelaten en werd hij opnieuw hoofdredacteur. De krant werd weer rechtsliberaal en herstelde zijn status.

NRC Handelsblad

Vanaf 2 december 1960 werkte het Algemeen Handelsblad samen met de eveneens liberale Nieuwe Rotterdamse Courant in het kader van de Nederlandse Dagbladunie (NDU). In 1970 fuseerden de twee kranten vanwege economische motieven. Op 1 oktober 1970 verscheen de eerste editie van NRC Handelsblad. Door de opkomst van radio en televisie was het voor elke krant een moeilijke periode, maar de krant bleef bestaan en is vandaag de dag nog steeds een van de grootste kranten van Nederland.