Rampzalige inauguratie van president Abraham Lincoln

Abraham Lincoln was de 16e president van de Verenigde Staten. Hij leidde zijn land door de Amerikaanse Burgeroorlog en werd mede daadoor in 1865 voor de tweede keer verkozen. De tweede inauguratie van Abraham Lincoln in 1865 viel echter, door het slechte weer en een dronken vicepresident, bijna in het water. Wat gebeurde er?

De toespraak van Abraham Lincoln bij zijn tweede inauguratie op 4 maart 1865 wordt beschouwd als één van zijn beste speeches ooit. De president vond zijn rede van die dag zelfs nog beter dan het beroemde ‘Gettysburg Adress’, uitgesproken bij de wijding van het Soldier's National Cemetery te Gettysburg op 19 november 1863. Een rampzalige samenloop van omstandigheden zorgde er echter voor dat bijna niemand aandacht had voor de geweldige toespraak van Lincoln. Zo zou een verslaggever van de New York Times later schrijven: “Ik weet niet wiens fout het was, maar het was een dag vol met fouten.”

Vicepresident Johnson

Het begon al toen Andrew Johnson, even daarvoor beëdigd als de vicepresident van Lincoln, als eerste het woord nam. De democraat was verkouden en bovendien zeer nerveus, met als gevolg dat zijn toespraak amper te horen was. Tot zijn grote pech was Johnson echter perfect te verstaan toen duidelijk werd dat hij midden in zin speech de naam van de minister van Marine Gideon Wells was vergeten. Er volgde een pijnlijke stilte, waarna Johnson uiteindelijk bij zijn buurman moest informeren hoe zijn collega ook alweer heette.

Stomdronken toespraak

Volgens getuigen was Johnson die dag zo nerveus geweest dat hij al flink wat alcohol had geconsumeerd, met als resultaat dat hij zijn speech stomdronken stond op te voeren. Later zou de vicepresident zijn woorden bovendien nog extra kracht bij hebben willen zetten door ‘de heilige Bijbel een slobberkus te geven’, aldus congreslid Benjamin Butler. Lincoln had het opmerkelijke gedrag van zijn rechterhand ondertussen ook in de smiezen, en gaf de organisator van de inauguratie opdracht om Johnson die dag ‘verder niet meer te laten spreken’.

Sandwich op de persgalerij

Terwijl de organisator zich ontfermde over de dronken vicepresident, liep de inauguratie vervolgens volledig in de soep. Zo beklaagde de verslaggever van de New York Times zich over het grote aantal ‘vreemde gezichten’ in de anders zo goed afgesloten persgalerij, om nog maar niet te spreken over ‘de aanwezigheid van allerlei luidruchtige dames, die grotendeels gesandwiched werden door de heren van de pers’. De journalist zou het echter nog veel erger krijgen. Na een lange regenachtige dag brak namelijk ineens de zon door, waardoor iemand van de organisatie het briljante idee kreeg om de rest van de ceremonie buiten voort te zetten. Het liep uit op een ramp.

Toespraak in de modder

“Op het moment dat dit bekend werd, probeerde alle aanwezigen zich massaal door één deur te proppen. De trappen en de gangen van het Capitool veranderden in een grote, zichzelf voortbewegende, mensenmassa, die ongecontroleerd naar iedere mogelijke uitgang werd gestuwd. Toen we eindelijk buiten stonden, bleken we aan de verkeerde kant van het gebouw beland. Vele aanwezigen eindigden bovendien in de modder, met een groot verlies van tijd, geduld en beheersing als gevolg. Niet eens één op de vijftig aanwezigen van dat immense publiek bevond zich binnen hoorafstand van de president, en de meesten arriveerden pas toen zijn toespraak al voorbij was”, zo beschreef de verslaggever.

John Wilkes Booth

Toch had die bewuste dag nog veel slechter kunnen verlopen. Later bleek namelijk dat John Wilkes Booth, de latere moordenaar van Abraham Lincoln, zich die dag ook binnen schootsafstand van de president bevond. Zes weken later haalde hij alsnog de trekker over in het Ford’s Theatre. In tegenstelling tot de inauguratie van Lincoln in 1865 was de tweede beëdiging van Obama juist een zeer strak georganiseerde aangelegenheid. Onder het oog van honderdduizenden toeschouwers hield hij afgelopen maandag zonder noemenswaardige problemen zijn ‘Inaugural Adress’.

Lees hier ook de toespraak van Abraham Lincoln op 4 maart 1865 en bekijk op deze foto hoe dichtbij John Wilkes Booth die dag werkelijk kwam.