Spraakmakende graffiti uit de oudheid
In de maand november besteedt AVRO Kunst uitgebreid aandacht aan het fenomeen ‘graffiti’ dat in de jaren ’70 opkwam en toen met name een politieke lading had. Maar het verschijnsel ‘graffiato’ (het Italiaanse woord voor ‘ingekrast’) kent in werkelijkheid een veel langere geschiedenis en was in de oude stad Pompeii aan de orde van de dag. Daar beschreven, bekrasten en bekladden de bewoners van de stad de muren met zowel nuttige als seksueel getinte teksten.
De Romeinse stad Pompeii werd in 79 bedolven onder een dikke laag as van de vulkaan Vesuvius, waardoor de stad goed geconserveerd is gebleven. Hierdoor is het één van de weinige plekken waar het dagelijkse leven in de Romeinse tijd bestudeerd kan worden. Op de oude muren zijn veel oude graffitiboodschappen teruggevonden, zoals: advertenties, politieke boodschappen, namen, gedichten, prijslijsten, officiële aankondigingen en filosofische leuzen.
Maar dit was niet het enige. Zo is er op een muur van het huis van een zekere Pascius Hermes een tekst ontdekt waarin wordt gewaarschuwd dat mensen daar niet hun behoefte mochten doen. Als zij dit wel deden, zouden ze door de god Jupiter vervloekt worden. Naast de praktische boodschappen waren ‘liefde en seks’ populaire onderwerpen. Zo verklaarde een inwoner van de stad, Marcus, via graffiti zijn liefde aan plaatsgenoot Spendusa en werd de muur van de kroeg beklad door een man die beweerde het bed te hebben gedeeld met de barvrouw. De meest in het oog springende boodschap stond echter op het bordeel van de stad: “Wees bedroefd vrouwen, mijn penis heeft jullie opgegeven. Voortaan penetreert hij mannelijke achterwerken. Vaarwel, wonderlijke vrouwelijkheid!”
De hoeveelheid graffiti in Pompeii was overweldigend, waardoor soms zelfs inwoners van de stad zich hierover verbaasden, zoals blijkt uit de volgende inscriptie: “O muren, jullie dragen inmiddels zo veel vervelende graffiti, dat het mij verbaast dat jullie nog niet ineen gestort zijn”.
Dit artikel verscheen tevens op AVRO Kunst ter gelegenheid van de StreetArt maand.
